vrijdag 29 mei 2015

Slechte communicatie? Probeer de vogeldisco eens.

Het blijft een onderwerp dat ons dagelijks bezig blijft houden…’Communicatie’. Niet alleen in mijn eigen managementteams en in de ondernemingsraden waarmee ik jaren lang gewerkt heb was het regelmatig weer een gesprekspunt. Ook van voormalige collega’s en tijdens symposia die ik bezocht was het een terugkerend onderwerp. En ook nu, in het werken hier in Thailand, wordt het door deelnemers eigenlijk standaard ingebracht.

Wat me altijd al is opgevallen is dat onze technische communicatiemiddelen er eigenlijk helemaal niet toe doen. Erger nog ze verslechteren onze communicatie zelfs. Nog nooit zijn er zoveel technische communicatiemiddelen voor handen geweest als tegenwoordig. Nog nooit is er zo erg geklaagd over ‘slechte’ communicatie. Het is er niet beter op geworden en, als je naar de verhalen luistert, het ligt altijd aan de ander, de zender.  

In zijn boek; ‘What life could mean to you’ van de Oostenrijks psycholoog en psychiater, Alfred Adler, noemt hij drie begrenzingen in leven. Een daarvan is dat we niet alleen op deze wereld rond lopen en dat het onmogelijk is om zonder enige vorm van samenwerking en contact met anderen te leven. Je kunt er misschien voor een tijdje dan wel bewust voor kiezen maar ook een kluizenaar heeft op zijn tijd aandacht nodig en heeft tenminste voor zijn/haar keuze tot isolatie enige vorm van aandacht gekend.

Wat is er toch met die communicatie en waarom lukt het door de eeuwen heen niet om te communiceren. Let wel, ik ben geen specialist die hier even de oplossing de wereld in wil gooien en ook voor mij blijft communicatie een punt van steeds weer ontdekken en aandacht. Wel wil ik mijn ervaringen en ideeën van hier met je delen.  

Met onze geboorte hebben we een unieke set van communicatiemiddelen mee gekregen. Werkelijk alles om optimaal contact met anderen te kunnen onderhouden en optimaal te kunnen communiceren. 
Toen niet en nooit niet kwam of komt er een i-phone of i-pad met het vruchtwater mee. We hadden ouders, of tenminste een moeder, en een omgeving die ons hielpen met onze communicatie. Je kreeg als baby niet een bordje met een emoticon voor gehouden over hoe je moeder, of de mensen in je omgeving zich voelde. Je zag de oprechte en verbindende lach van je moeder, je vader en anderen mensen om je heen die probeerde contact met je te maken. En met jouw lach en eerste geluidjes wist jij dan weer de show te stelen. Misschien was je nog niet sterk genoeg om je emoticon bordje in de lucht te steken om je stemming aan te geven.
Het wordt ook wel lichaamstaal genoemd. Onderdeel van non-verbale communicatie (dat Wikipedia ‘analoge communicatie’ noemt. Weer wat geleerd). Uitwisseling tussen mensen of levende wezens zonder woorden.
En naast lichaamstaal hebben we natuurlijk de verbale ‘met woorden’ communicatie.

En bij communicatie zijn er altijd tenminste twee levende wezens, de zender en de ontvanger (ouwe kost).

Wat gaat er nu mis?
Allereerst slaan we door in de non verbale communicatie. Ik bedoel daarmee niet de lichaamstaal maar onze zogenaamde technische ondersteuningsmiddelen. Emoties tonen middels een gevoel is geemoticoniseerd geraakt. Weg gevoel. En door steeds meer op een dag onze relatie met onze handapparaten te versterken merken we lichaamstaal uit onze omgeving niet eens meer op.
Ouders hebben, nee nemen, steeds minder tijd om in te zetten op het aanleren van communicatie en communiceren. De digitale (let wel, met dank aan Wikipedia, dus niet meer de analoge) oppas om de kinderen rustig te houden is geïntroduceerd. Aan de kinderopvang of de basisschool de taak om communicatie aan te leren. Dat is nogal een pittige en zware taak. Lof voor de docenten en begeleiders. Het oer gevoel van huis uit kan echter nooit (meer) worden over gebracht. We ontleren dus de manier van communiceren waar we alles voor hebben mee gekregen en zoals communiceren feitelijk bedoeld is. En hoe de nieuwe generatie daar dan weer mee om zal gaan wordt helemaal iets aparts. Als je al niet meer weet wat communiceren is dan is het ook moeilijk weer aan jou kinderen over te brengen. Maar wie weet komt die i-pad ooit wel met het vruchtwater mee omdat het technisch vast wel mogelijk zal zijn. Je kunt inmiddels immers diverse i-pads gewoon onder de douche mee nemen. Waar gaat het in het leven nog over...? Je ging toch douchen denk ik dan (maar ik ben ouderwets). 

Wat er verder mis gaat is dat we ons zelf niet eens de tijd gunnen om te luisteren naar dat wat er gezegd wordt. We multitasken wat af en daarmee knippen we onze aandacht die we maximaal maar voor 100% hebben in stukken. Neem daarnaast nog even de stemmen in je hoofd, je gedachten, die je voortdurend vanuit jouw overtuigingen adviezen geven en van bewust en zonder oordelen luisteren is gewoonweg niets meer over.

De tijd die een ander spreekt, gebruik jij om je eigen verhaal op te maken om, zodra de ander uitgesproken is jouw verhaal in te brengen. En jij denkt dat daar naar wordt geluisterd? Er gebeurt precies het zelfde. Anderen gebruiken jouw spreektijd voor zichzelf. Het lijkt meer op pure tijdverspilling. Een maf spelletje als je er zo naar kijkt. 

Als mijn dochter hier bij me is merkt ze steeds weer op dat de plek waar ik hier woon, met name ’s ochtends heel vroeg, wel op een vogeldisco lijkt. Het is een ontwaken van de natuur die je stil laat staan om naar te luisteren. Een verademing, genieten van luisteren, er is zoveel unieks te horen.

Tijdens de meditatie lessen in de ochtend richten we onze aandacht regelmatig op dat luisteren.
Ik vraag mensen om aandacht te geven aan de richting van de individuele geluiden, van het verschil in afstand van die geluiden, van ritme, van melodie die ze kunnen ontdekken en van de harmonie van alle geluiden samen. Van het leven in het dorp dat op start en van de natuur. Als je zo leert luisteren heb je niet eens meer een horloge nodig want elk moment van de dag hoort anders. Het heet ook wel verbinding. Onderdeel van communicatie.

Als je het hebt over slechte communicatie dan ligt dat helaas grotendeels aan jezelf. In je rol van ontvanger neem je niet eens de tijd om optimaal gebruik maakt van zonder te oordelen te kunnen luisteren en van het ervaren van wat de ander met zijn of haar lichaamstaal te zeggen heeft. Ja kan bijvoorbeeld immers in die combinatie wel eens heel erg nee zijn en omgekeerd.

Zodra het dus weer over slechte communicatie gaat, zet dan zelf eens een stap. Probeer het eens, leer te luisteren. Daar heb je Thailand niet voor nodig. Je hoeft alleen je eigen houding maar een beetje aan te passen en te kiezen voor verbinding.

Slechte communicatie? Probeer de vogeldisco eens. Die beestjes zitten ook rond jouw huis. Zelfs in de stad.


Frans Captijn
www.captijninsight.com

vrijdag 22 mei 2015

De kunst van het loslaten in de praktijk. Grote schoonmaak in je eigen tempel.

Voor het eerst in mijn leven heb ik er dan eindelijk maar eens aan toegegeven. Resultaat? Een verbazingwekkende ervaring.

Een grote schoonmaak in je huis is voor veel mensen de normaalste zaak van de wereld. Ik herinner me het nog van vroeger. Kleden naar buiten, dingen die we al lang niet meer gebruikte naar ‘grof vuil’, ramen goed gewassen en soms kwamen er zelfs behangboeken en kregen we een nieuw behangetje op de muur.

Na die voorjaarsschoonmaak was alles weer als nieuw. Iedereen in huis leefde ook weer een beetje op. Er was weer ruimte, vernieuwing. Het rook weer fris en je kon er weer voor een tijdje achteraan. Hoewel het niet de lievelingsklus van, in die tijd, voornamelijk mijn moeder was, noemde ze het achteraf altijd ‘dankbaar werk’.

Maar wat doe je met je eigen tempel, je eigen lichaam? Ja, je probeert het – al dan niet in de sportschool – meestal toch een beetje in conditie te houden. Maar wat doe je met die tempel van binnen? Gezond eten? OK, en is dat dan alles?
En wat doe je met het besturingssysteem, je computer - het feitelijke hart van je tempel -, je geest? Met al die zaken waar je nog steeds mee zit en met de overkill aan gedachten die sneller en sneller door je hoofd heen suizen. Meestal is daar niet eens aandacht voor… tot het te laat is.

Bij mijn werkgever heb ik de afgelopen week een detox-programma mogen volgen. Het draait allemaal om het reinigen, nou zeg maar gewoon ontgiften, van je innerlijke tempel. Een pittige schoonmaak waar je ook écht even de tijd voor moet nemen kan ik je vertellen.

Het reinigen van je lichaam en met meditatie en een stuk life-coaching ook het ruimte geven in je geest. Een unieke manier van loslaten ervaren als kunst.

Het resultaat? Misschien geven de foto´s je een idee. Wat begon als de foto boven (en nog vasthouden) veranderde in de foto hier rechts.Het wordt weer helder van binnen..

Je voelt je na die week alsof je auto een totale opknapbeurt heeft gekregen en er van binnen en van buiten weer als nieuw uit ziet. En als je er de eerste brandstof weer in gooit dan geeft dat gewoon een kick. Je hoofd is stukken leger, je bent alerter, je kunt de wereld op een andere manier aan, je huid voelt stukken zachter, je bent en voelt je gewoonweg jonger. 

En het mooie is, je kunt er vrij eenvoudig mee door gaan. Niet met dat reinigen zelf maar je leert hoe je de portier wordt die in de gaten houdt wat er in het vervolg je tempel nog binnen komt. Kort en goed, het voelt een stuk gezonder.

Laat los! Tijd besteden aan het reinigen van je lichaam en geest? Dankbaar werk!

Weet met te vinden als je er meer over wilt weten.


Frans Captijn
www.captijninsight.com


vrijdag 15 mei 2015

Hoe word je (meer) succesvol? Wat een vraag…? Het kan zo simpel zijn.

Ik kreeg afgelopen week via Facebook van een collega die in China woont een berichtje met daarin een verwijzing naar een artikel over welke negen dingen je zou moeten stoppen om succesvol te worden. Ik las het en reageerde met een glimlach terug; “Ik mis, Start eens met leven.”

Het woord 'succesvol' prikkelde me. Wat is dat eigenlijk succesvol zijn en, in relatie tot het bericht dat ik kreeg, waarom zou ik met dingen moeten stoppen?

Het woord ‘succesvol’ is voor mij net zoiets als het woord ‘mooi’. In mijn beleving is er niet echt een goeie omschrijving te vinden. Wat jij mooi vindt, vinden heel veel anderen afschuwelijk. En mooi zijn stopt helemaal nooit. Er is dan altijd wel weer nóg mooier en zo niet dan weten we het verlangen door te fotoshoppen wel te creëren.

Met succes lijkt het hetzelfde. Er is altijd wel nóg meer te bereiken. Er zijn duizenden mensen met het zelfde diploma op zak als jij. Miljoenen zijn er met nog meer geld op de bank, met een mooiere auto of een nog groter of luxer huis. 
Wat jij een succes vindt, daar lachen anderen om en zelfs als je al een Olympische gouden medaille zou winnen dan komt er toch na een aantal jaren meestal wel weer iemand die je overbluft. Succes denken te hebben verlegt slechts de grens van een doel dat jijzelf of anderen dan direct weer willen verbeteren. Succes is zo eigenlijk nooit bereikbaar en voor wat betreft het gevoel ook meestal maar tijdelijk. 
Bestaat succes dan eigenlijk wel of is het maar iets dat we onszelf alleen maar voorstellen en waarmee we ons regelmatig een beetje gek maken?

Het Engelse Wikipedia geeft voor succes aan; ‘Het bereiken van een hogere sociale status’ en ‘Het tegenovergestelde van mislukken’. Voor mij roept dat competitie, strijd of soms – over de ruggen van anderen – nog meer op. Het is het bereiken van de (altijd maar tijdelijke) eerste plaats en meestal tonen dat je (tijdelijk) de beste bent.

In deze vorm van competitiewereld groeien we op. Heel vroeg wordt het er al ingebracht en ons hele ‘systeem’ is er inmiddels mee geïnjecteerd. Presteren om succesvol te kunnen zijn! Eigenlijk heeft ieder persoon een unieke innerlijke drang naar superioriteit, de beste willen zijn. Soms, vanuit vroege ervaringen van mislukkingen, slaat dat om naar minderwaardigheid gevoelens. 
Denk alleen maar eens aan de Cito-toets op de basisschool. En kijk, als mensen eenmaal volwassen zijn, eens terug naar wat die score echt aan ‘succes’ gebracht heeft. Soms zul je zien dat eerst gedachte minderwaardigheid juist is omgeslagen naar superioriteit. 

Succesvol willen zijn brengt ons natuurlijk allemaal verder zolang het leuk blijft met en onder elkaar. Het helpt om te ontdekken. Genieten van ons succes doen we nauwelijks omdat we dan al weer iets nieuws op het oog hebben dat ons misschien nóg succesvoller zou kunnen maken. Er komt gewoon geen einde aan.

Er is ook een andere manier om naar dat succesvol te kijken. Er is geen glimmende auto, geen zogenaamde status, geen groot huis voor nodig en je hoeft er ook helemaal geen negen dingen die je doet voor te stoppen. Het werkt per direct en ook heel langdurig. Het heet… GA EENS LEVEN!  

Doe dat waar je goed in bent, geniet van kleine dingen, leef met plezier, (glim)lach. En wat dat laatste betreft heb ik hier het geluk dat ik dagelijks door honderden glimlachen wordt omhuld. 
Mijn moeder zou denk ik mijn verhaal nog aanvullen met het zinnetje: "Wees tevreden en breng eens een offertje. Af en toe wat nederigheid misstaat niet."  Een op het eerste gezicht misschien kleine wereld van succes. Wel een waar je, zonder er zelf erg in te hebben, de wereld om je heen van laat mee genieten met een uiteindelijk groot effect. En competitie? Waarvoor en wat is dat. Lach er om en 'verrijk' jezelf (dat is niet egoïstisch). Schaar je niet achter die genen die er uiteindelijk later toch spijt van hebben dat ze niet dat hebben gedaan wat ze eigenlijk in hun leven zo graag hadden gewild. Laat je leven je carrière zijn dan blijft er niets te wensen over.

Succesvol zijn is slechts een stempel die de buitenwereld je geeft. Een stempel vaak ook gevuld met afgunst. De competitiedrang die het direct oproept. De roep die je aanzet om je eindeloos in te zetten om anderen voorbij te streven en daarbij je eigen leven zelfs uit het oog te verliezen. Je bereikt het nooit! Het bestaat niet eens tenzij je God heet.

Ben ik dan succesvol? Wat een vraag…? Het woord verlaat steeds verder mijn woordenschat omdat ik probeer om steeds bewuster te zijn – en te genieten- van leven. Het enige échte doel dat er misschien bestaat. 

Ga eens leven. Succes verzekerd!

Frans Captijn

vrijdag 8 mei 2015

Oogst wat je bent. Imperfectie bestaat niet.


Afgelopen woensdag begeleidde ik de wekelijkse mindful communicatie klas. Een van onze gasten die hier een gezondheidsprogramma volgt is een boek aan het lezen met de titel;  “De moed van imperfectie”. In de bijeenkomst brachten we juist dat woord “imperfectie” in om eens nader te onderzoeken.

We merkten op dat imperfectie niet bestaat. Het zijn alleen gedachten er over die het woord laten bestaan. Gedachten die je van de wereld om je heen aangeboden hebt gekregen. Wat anderen er wel niet van vinden en hoe ze er, meestal in negatieve zin, over praten.
Voor mij is de Australiër, Nick Vujicic – de man zonder armen en benen -, één van de beste voorbeelden in dit kader. Hij vertelt niet alleen maar laat je zien hoe uniek en prachtig mensen zijn als ze zichzelf zijn. “Ik geloof niet in fouten. En als de wereld zegt dat je niet goed genoeg bent… vraag dan eens een second opinion”.

De zakenwereld, de wereld van marketing, van ego en jaloezie maken ons wijs dat imperfectie bestaat. Bedrijven bieden je, tijdelijke, ‘oplossingen’ aan en marketing helpt je er in te geloven dat je dat werkelijk moet doen om van je (eerst door hen aangeprate) ‘probleem’ af te kunnen komen. Je hoeft er alleen maar voor te betalen.

Ook hier in Azië mag ik met geweldige en mooie mensen werken. Ik begin elke ochtend heel erg vroeg met mijn eerste lessen. Als ik na die lessen soms het kantoor bezoek komen de eerste collega’s meestal net op hun werk. Het eerste dat dan gebeurt is dat ze aan de slag gaan met make-up. Geen foto’s, soms - op een leuke manier - zelfs verstoppertje met me spelen tot ze vinden dat ze ‘toonbaar’ zijn. Naar mijn mening – maar wie ben ik – zien ze er vaak beter en veel natuurlijker uit in hun ‘imperfecte’ staat zonder (veel) make-up. Wat is er toch te verbergen?  

Het is precies hetzelfde met de dingen die we in ons leven doen. We proberen perfect te zijn in hoe we slechts denken dat anderen naar ons kijken. Vaak doen we, of proberen we dingen te doen, die ons helemaal niet liggen om daarmee terug te geven aan de wereld waarin we leven. We vergeten onze grootste gift van perfectie en hebben de moed vaak niet om te accepteren dat we al lang perfect zijn.

Als je die dingen doet die, vanuit je hart en uniekheid, jouw dingen zijn dan dien je jezelf en de wereld om je heen op de allerbeste manier. Als je gaat proberen om perfect (in de ogen van anderen) te worden, dan zet je jezelf onder druk, verbruik je nodeloos heel veel energie en ben je uit het oog verloren dat je ‘foutloos’ bent en dat de wereld juist zit te wachten op jou als die unieke persoonlijkheid (en je hoeft er ook niet eens extra voor te betalen).

De Boeddha was geïnspireerd door de natuur. De natuur toont ons heel eenvoudig hoe het werkt. Op de plek waar ik woon groeien talloze soorten van vruchten en kruiden. Het mango seizoen is begonnen. Zalige verse toetjes (mango met kleefrijst) worden weer geserveerd. 

Heb je ooit gedacht aan een appelboom die mango’s voort brengt? Of een Lychees boom waaraan kersen groeien? Of een banaan waaraan tomaten komen? Ik geloof dat je je dan direct bewust bent van het woord imperfectie. Maar het bestaat niet.

De natuur toont je hoe het werkt, met bomen, met dieren, etc.. De natuur toont ons de seizoenen en één daarvan is oogst tijd.

Oogst gewoon wat JIJ bent en geniet van juist die perfectie om niet allen jezelf maar ook de wereld om je heen op de beste manier te dienen.


Frans Captijn

vrijdag 1 mei 2015

Tijd is alles… elke minuut ben je een stap dichter bij het eind.

Boven de deur van het huis waarin ik hier in Thailand woon heb ik de tekst gezet; “The clock won’t find you here.” Het is een uitnodiging aan mensen die hier met mij willen werken dat er tijd en aandacht voor ze is. Steeds meer ben ik er achter dat mensen een basis behoefte aan aandacht en adem hebben. Daarnaast aan tijd om hun doelen en dromen te kunnen verwezenlijken en om te proberen om grip op het leven te houden.

In mijn functie van algemeen directeur van de Veiligheidsregio Zeeland die ik vervulde kreeg ik een paar jaar geleden van mijn Utrechtse collega Hans Wink ooit eens een boek met de titel “Tijd is alles…” Een eenvoudig en inspirerend boek dat ik als ik de kans krijg regelmatig op een willekeurige pagina open sla en in kijk. Iedere keer weer iets nieuws en iedere keer weer iets waardevols dat je er in tegemoet komt. We organiseren hier zelfs over dit thema een programma.

Tijd is ook alles. We staan er nauwelijks bij stil. Ja heel af en toe en meestal ook kortstondig als iemand uit onze directe vrienden of kennissen kring plotseling overlijdt. Of als we zelf of een van onze gezinsleden ineens een super nare boodschap te horen krijgt in relatie tot bijvoorbeeld onze gezondheid. Alles krijgt dan ineens een totaal andere waarde. Prioriteiten veranderen, gedachten veranderen. Wat zou je doen als je hoorde dat je nog maar één week te leven hebt…?

In het Thaise dorpje waar ik woon - en ik denk eigenlijk overal hier op het platte land - heeft tijd een andere betekenis. Die betekenis heeft heel veel te maken met de plaats die de dood hier in neemt. Een normaal en volledig geaccepteerd deel van het leven. Het is een markeerpunt van een einde en zeker ook van een nieuw begin dat gevierd wordt. Als een soort doorstart.  Afgelopen week werd me dat tijdens een beschouwing over de dood nog weer eens heel duidelijk.

Geen enkele persoon of situatie in je leven kan je eigenlijk meer leren dan dat de dood zo werd gesteld. De dood toont je bijvoorbeeld dat alles wat je denkt te bezitten uiteindelijk maar schijn is. Je raakt het, op dat ene meestal onbekende moment, in één seconde allemaal kwijt. Er is geen verschil is tussen rijk en arm, man of vrouw, status of positie, huidskleur of wat dan ook. Voor de dood zijn we allemaal het zelfde.

Wat kun je leren van de dood? De vraag kwam of je tot het allerlaatste moment blijft wachten om je leven voluit te gaan leven. Hoe lang blijf je nog wachten totdat de dood je leraar wordt? Waarom wachten tot alles van je wordt afgenomen voordat je leert om dieper in en naar jezelf op zoek te gaan, je beste talenten en vermogens in te zetten, en je leven (nog) waardevoller te leven? Als met één (laatste) ademhaling, vroeg of later, alles in een flits kan veranderen, waarom dan leven met zoveel zaken die er op zo’n moment minder toe doen, ‘verspillen’? Wil je niet leven voordat de dood aanklopt? Een paar dingen die ik opschreef:

  • Iets in ons houdt ons soms af van te genieten van leven. Het is het druk in de weer zijn om te proberen onze toekomst in te richten.
  • We lopen maanden of zelfs jaren op onszelf vooruit. Daardoor hebben we nog nauwelijks tijd voor het hier en nu en genieten - laat staan vieren - vaak helemaal niet van dat wat we al lang hebben bereikt. 
  • Als je je leven voluit leeft dan heb je eigenlijk ook helemaal geen laatste wensen. Je zou ze elk moment leven. 
  • Als je zou weten dat je nog maar één week te leven hebt en je die week gaat gebruiken om je leven toch nog even snel ‘goed’ te maken dan kun je jezelf afvragen wat je al die andere weken, maanden jaren ervoor dan met je leven gedaan hebt.
  • Het mooie is, dat je je leven helemaal niet hoeft te veranderen. Het draait er alleen maar om hoe je je leven leeft. 
  • Het gaat er niet om wat je doet, maar om hoe bewust je die dingen doet en of je er bewust plezier aan beleeft.
  • Je leven is je carrière en niet andersom. 
  • Je interactie met het leven is je meest waardevolle relatie. 
  • Wat zin aan je leven geeft is je persoonlijke wil en het lef hebben, om je leven ten volle te leven. 
  • Leven is niet iets dat je krijgt, het is iets dat je be-leeft. 
  • Het leven gaat met maar ook zonder jou gewoon door. 
  • Je leeft je leven niet, je leeft je gedachten.
  • Gebruik elke dag om de angst die je tegen houdt om ten volle te leven los te laten.

Hoe ga je om met je leven? Dat is wat de dood van je vraagt. Laat de dood je niet angstig maken maar gebruik de kennis om je leven volop te leven omdat elk moment er toe doet. 
Voel je uitgenodigd om vanuit dat bewustzijn je leven met misschien nog meer plezier te leven. Tijd is alles...

Frans Captijn