vrijdag 31 mei 2013

Doelloos… Zo gek nog niet!



Afgelopen dinsdag had ik een gesprek met een jonge vrouw uit Australië. Ze werkt al geruime tijd binnen de overheid maar mist er een doel. Omdat ze geen helder doel voor ogen heeft kan ze moeilijk koers bepalen zegt ze. Toch borrelt het stevig in haar omdat ze zichzelf veel meer dan nu wil inzetten voor jonge mensen. Maar hoe moet dat dan was eigenlijk de vraag. Het werd een fijn en diep gesprek dat veel nieuwe inzichten, actie en ook een stuk berusting opleverde.

Toen ik thuis was spookte het woord ‘doelloos’ me eigenlijk nog steeds door mijn hoofd. Het lijkt wel of ik de laatste tijd zowel persoonlijk als via de mail benaderd word door mensen die er mee worstelen. Mensen moeten kennelijk vooral een doel hebben en als het even kan moet dat doel ook nog eens ‘SMART’ (Specifiek, Meetbaar, Aanvaardbaar, Realistisch, Tijdgebonden) kunnen worden gedefinieerd. Het woord smart maakt me inmiddels gelijk helemaal wakker. We hebben het dan namelijk over een systeem. Een systeem waarin het lijkt dat je wel mee moet, of je nu wilt of niet. Een afrekencultuur ook. Als een pop aan een touwtje. Beperkingen troef.

Het woord 'Doelloos' heeft een gigantisch negatieve insteek. Je wordt al somber, futloos en zelfs soms verdrietig als je er aan denkt of als je alle afbeeldingen over ‘doelloos’ op Google ziet.
Zomaar wat dingen die ik er over op internet vond:


Doelloos: 1) zonder dat je een doel hebt (`doelloos op straat slenteren`) 2) Zonder resultaat (`Dat is een doelloze behandeling’), 3) Nutteloos, 4) Zinloos, 5) Zo maar, 4) Lukraak, 5) Ongegrond 6) Verloren 7) Zonder enige bedoeling.

Doelloos echter heeft ook iets fantastisch! Jawel, ik weet wat het is om doelen te hebben en ze ook te willen bereiken. En wat zou het bedrijfsleven zijn zonder doelen of targets. En toch…dat is echter de basis insteek. Het zit diep in onze vooral westerse maatschappij en cultuur verankerd. Zonder doel stel je toch al helemaal niets voor is de mening van velen.

Jezelf doelen stellen legt jezelf ook nogal wat beperkingen op. Je werkt in een, zelf gecreëerd, systeem. Je bouwt aan een soort interne afrekencultuur die je jezelf op legt. Als je je doelen in een systeemsetting zet wordt je haast veroordeeld om fouten te maken.

Geen doelen stellen kan heel erg bevrijdend werken. Het laat creativiteit toe en wil absoluut niet zeggen dat je dan niets doet en/of niets bereikt. Integendeel. Creativiteit, passie en betrokkenheid vanuit verbondenheid krijgen veel meer de overhand. Je geniet meer. Je mag weer fouten maken (en leren). Je laat je talenten veel meer toe en bent zonder het in de gaten te hebben haast automatisch bezig met het invulling geven aan jouw persoonlijke missie. Je doet absoluut nieuwe ontdekkingen, je leert van onverwachte dingen die op je pad komen. En over pad gesproken… je laat de weg als het ware onder je ontstaan. Zeker weten dat je uiteindelijk ergens komt.

Sommige mensen kiezen er bewust voor om zo op vakantie te gaan. Wellicht ben je zelf zo iemand, wellicht ken je zo iemand. Vraag het maar na en laat ze vertellen. De glinstering in hun ogen (misschien wel jouw ogen) en de opwindende energie in hun verhalen komt je meestal tegemoet.
Waar je op kunt vertrouwen en altijd op terug kunt vallen ben je zelf. Dat is de kern. Meer is mooi meegenomen maar heb je feitelijk uiteindelijk helemaal niet nodig zo ervaar ik uit mijn contacten hier steeds meer. En o ja, dat is niet egoïstisch gedacht.

En als je dan eens de keuze maakt om lekker van je doelloosheid te genieten weet dan ook dat je veel meer geniet van het hier en nu. Wat verleden, wat toekomst? Mooi meegenomen misschien. Ik kwam de uitspraak tegen; 'Een gebrek aan doel zorgt er voor dat er een gedrag ontstaat dat gericht is op direct korte termijn plezier'. Nou, als je veel van die korte plezierige momenten achter elkaar mag be-leven dan hoeft het leven zo gek nog niet te zijn denk ik dan. Het wordt een stuk avontuurlijker.

Wil je dit in je leven introduceren? Dat lukt niet zomaar. Als je niet zonder doelen kunt stel ze dan in ieder geval niet al te ver weg. Al eerder schreef ik een blog over stepstonemanagement. Haal adem tussen kleine stapjes en kies uit de mogelijkheden die zich dan op dat moment aandienen. Uiteindelijk zul je, stapje voor stapje, zien dat je steeds minder doelen nodig hebt. Uiteindelijk sta je ’s ochtends op en zul je ervaren dat je de dingen doet die je inspireren.

En als je dan uiteindelijk ergens terecht bent gekomen (maar dat geldt overigens ook als je een doel gehaald hebt), sta dan eens stil. Sta eens stil om te genieten. Terug te kijken naar de stappen die je gezet hebt en te leren. Trots te zijn op jezelf. Blij zijn. Jezelf eens een schouderklopje geven. Iets dat we meestal vergeten omdat we, zodra we bij ons droomdoel zijn aangekomen niet eens meer weten dat het ooit een droomdoel was. Op dat moment zijn we al lang weer bezig met het volgende droomdoel. Droom lekker door...
Neem na die rust en genietpauze de tijd om adem te halen en nieuwe energie op te doen. Daarna kun je je klaar maken voor de weg die onder de volgende stappen onder je voeten gaat ontstaan.

How can it be freer? How can it be lighter? How can I work with half of the effort?

Misschien is het doel dan wel… Try just to be happy!

Frans Captijn







vrijdag 24 mei 2013

Mindfulness, meer aandacht minder piekeren...



Ik ben nu net iets langer dan een jaar in Thailand. Een totaal ander leven. Sommige mensen zeggen dat het 180 graden om is. Zo voelt het voor mij ook. Een uniform met pet vol met goud waarin je feitelijk uitdrukt dat je een rol vervult en vertegenwoordigt (waar ik overigens trots op was), is verruild voor een luchtig wit katoenen broek en een T-shirt met de tekst ‘Mindfulness’ er op.

Een fantastische ervaring om dingen die ik in mij vicieuze cirkel deed (en volgens mij heel veel mensen nog steeds in hun vicieuze cirkel blijven doen), vanuit een geheel andere kant te be-leven. Ik leef veel meer, ken mezelf weer terug, geniet zoveel meer en het heeft ook nog eens meetbaar resultaat. Je verliest ‘vrienden’ die achteraf geen vrienden bleken te zijn maar achteraf meer ‘energy drains’ voor me waren. Je krijgt er echter zoveel nieuwe waardevolle contacten, die er voor jou (en voor hen) écht toe doen, voor in de plaats.

Deze week moest ik, i.v.m. een aanvraag voor een verlenging van mijn Thaise rijbewijs, naar de dokter voor een fysieke check-up. Na slechts één jaar maakte ze de balans op. En ja, ook dat blijft een moment opname. Ik ben ontspannen. Stress ken ik eigenlijk niet meer. Mijn bloeddruk is, zonder medicijnen, aanzienlijk en tot normale proporties gedaald. Ik kijk anders en geniet veel bewuster van de omgeving waarin ik leef. Ik ben zelfs, zonder ook maar enig (detox)programma te volgen, 5 kg afgevallen. En dat terwijl ik, buiten onze programma’s om, toch een lekker (Chang)biertje kan drinken en super geniet van het fantastische en smaakvolle Thaise aanbod aan ontbijt, lunch en diner.

Onze nieuwe ‘habitat’ in Noord-Thailand is aan die positieve medische uitslagen zeker super debet, besef ik steeds meer. Die habitat is de bakermat van Mindfulness en Awareness. De bron van bewuster leven in het hier en nu. Geen digitale agenda aan je riem, geen telefoon in je zak, geen horloge om je pols, de computer aan als je er tijd voor hebt en ook voor wilt nemen. Eigenlijk is het gewoon tijd om te (be)leven nemen. Geen dag is het zelfde. Je stelt je open voor het pad dat onder je voeten ontstaat. Je hebt niet gelijk een oordeel klaar. Je ziet, hoort, ruikt, voelt en proeft zoveel meer… Het is zijn wie je bent en voelen wat je voelt.

Geitenwollen sokken? Helemaal ontspoord na zo’n lange tijd zo’n positie in Nederland? Voor mij absoluut niet! Een verrijking! In mijn ogen een geschenk om wakker te zijn geworden en met andere ogen te kunnen en mogen kijken. 'Als je je ogen sluit en je ware identiteit ervaart en voelt van binnen, kun je altijd weer opnieuw beginnen', zegt een gedicht over het uit je vicieuze cirkel stappen.

Mindfulness op mijn T-shirt? Wat is dat. Ik leer het steeds beter en mag mijn ervaringen er over steeds vaker delen. Mindfulness is met aandacht en zonder over je eigen gedachten of gevoelens te oordelen het hier en nu ervaren. Stil worden en aandacht schenken aan dat wat is en/of dat wat je doet.

Wazig? Dat dacht ik eerst ook. En toch… ik beleef het inmiddels anders en de spontane positieve reacties van gasten bevestigen het. Mindfulness heeft meerwaarde.
Het blad ‘Ode’ van januari/februari 2013 (pag.15) stelt dat uit recente meta-analyse van 22 onderzoeken uit Europa, Canada en de VS, wetenschappelijk is bewezen dat Mindfulness depressies en angststoornissen vermindert. Aandacht- en concentratietechnieken, yoga en meditatie doen er dus weldegelijk toe. Het is niet verkeerd jezelf (eigenlijk heel natuurlijke) vaardigheden aan te leren (misschien kun je het ook zien als aangeleerde vaardigheden af te leren) waardoor je met emoties op een positievere manier kunt omgaan in plaats van een pil te slikken.

Met mindfulness kom je in je kracht. Ik schreef er al over in mijn boek ‘Speurtocht naar persoonlijk meesterschap’. Er is ‘awareness’, een beter weten van, en inzicht in wat zich in het hier en nu afspeelt. Van daaruit is er een ‘zijn’. Zonder tegenzin en wensen. Je bent minder in verzet tegen het huidige of wilt er iets anders voor in de plaats hebben. Er is dan ook automatisch verbinding en ruimte. Dat leidt tot beweging waarin je je natuurlijke kracht vindt en ook houdt.

Wees je eens wat meer bewust van de voordelen van mindfulness. Je beleeft zoveel meer en piekert zoveel minder. Wil je het een keer echt in de praktijk mee maken? Meer dan genoeg mogelijkheden, zeker ook bij jou in de buurt. 
Wil je het op een unieke manier be-leven? De deuren van Villa-Asia staan, voor zowel een zakelijk als voor een privé programma en ook als hobby (Mindful Photography) programma, wagenwijd open.


Frans Captijn

vrijdag 17 mei 2013

Als je zonder labels kijkt ontdek je meer!



Deze week begeef ik me echt op glad ijs maar waarom ook niet eens zo’n inzicht delen?

Het inzicht ontstond tijdens een workshop in één van onze programma’s die door iemand die hier in de buurt woont werd gegeven.

Ze merkte op enig moment op om eens niet te labelen maar kennis te nemen van het hele orkest…

Toen we dat dieper gingen uitwerken kwamen we (nou zeg maar kwam in ieder geval ik) tot de conclusie dat ik (en ik denk met mij wel heel erg veel anderen) zo enorm hechten aan de zogenaamde ‘eerste indruk’ van iets of iemand. Jaren lang heb ik er ook geen geheim van gemaakt dat  die eerste indruk voor mij haast altijd doorslaggevend is. Het is een gevoel en lang niet altijd verkeerd. Het geeft iets aan van ‘klik’. Mijn ervaring is dat heel veel in deze wereld, zo niet alles, draait om 'klik' en 'gun-factor'.

Ik, we, plakken wel heel snel ‘stickers’ met ons ‘OK’ of ‘Not-OK’. Voorkomen kun je het niet maar je er bewust van zijn kan nog wel eens iets heel moois opleveren.

Het labelen van mensen en situaties doe je slechts vanuit JOUW 'waarheid', levenservaring, inzichten en/of ontwikkelde wijsheid. Het plakken van een label zegt dus eigenlijk veel meer over jou dan over die of het andere. Het is JOUW visie, jouw werkelijkheid, zicht op een persoon of zaak en niet ‘de’ visie of de realiteit zoals die werkelijk totaal is.

Labelen beperkt je luisteren. Je staat immers alleen nog maar open voor signalen die jou, vanuit jouw beleving, invalshoeken, dat wat JIJ nodig hebt raken en/of bevredigen. Naar al het andere luister je al niet eens meer óf je gebruikt het om, vaak vanuit een negatieve invalshoek, je eigen stelling of stelligheid nog eens extra te onderbouwen. Het zegt niets over het totaal beeld van die ander maar slechts over jouw eigen, beperkte beeld.

Door al het eerste moment te labelen kruip je in de rol van ‘rechter’ in plaats van ‘getuige’. Je sluit je af om een totaalbeeld van iets of iemand te krijgen. Wij kwamen er achter dat je jezelf daardoor wel eens ernstig te kort kunt doen. Als je zonder te labelen kijkt zie je zo enorm veel meer! Wie weet wel het hele orkest. Daarna pas oordelen... zo gek misschien nog niet.

Of ik, als aardige labelplakker, dat nu niet meer zal doen betwijfel ik. Er toch eens wat meer bij stil staan en het plakken van die stikker wat uitstellen of jezelf afvragen waar die drang om te plakken bij jou vandaan komt…

Een aardige ervaring

Frans Captijn

vrijdag 10 mei 2013

Ken jij het systeem waarin je functioneert?

Veel mensen zitten niet optimaal in hun vel laat staan in hun 'flow'. Ze ervaren onopgeloste vragen, denken daar overdag over na of liggen er ‘s nachts van wakker. Ze ervaren soms te hoge werkdruk, slechte onderlinge communicatie en een voor hen juiste 'klik' met en tussen vrienden, kennissen of collega’s op het werk. Zin-geving in hun leven en werk speelt steeds vaker op. Veel, misschien wel het meeste, ligt aan de omgeving, zo is de eerste gedachte. Misschien is dat ook wel zo. Als ze er rationeel over nadenken komen ze er vaak niet achter waar nu echt de kiem van de vraag of het probleem ligt. Vast staat... Het voelt gewoon niet goed.

Dat alles gaat niet alleen ten koste van genieten, geluk en plezier maar ook van productiviteit en kwaliteit die ze leveren naar en in hun omgeving.

Stel dat jij wel eens met zo'n situatie te kampen hebt.
Hoewel je omgeving vaak al lang in de smiezen heeft dat er iets mis is vanuit de toestand waarin jij zit, ben jij nog steeds in zelf opzoek naar oplossingen. De situatie raakt je soms al fysiek, metaal en/of emotioneel maar naar jouw 'systemische' dimensies (je patronen en interrelaties) heb je meestal nog niet gekeken.

Zicht op en het ervaren van het systeem waarin je functioneer, je relatie verbindingen & waarden, de energie daarin, de sfeer en bijvoorbeeld het vertrouwen, kunnen een verdiepend inzicht geven. Ze maken de onderstroom voor je zichtbaar en bieden handvatten om vragen, spanningen en/of problemen die zich daarin bevinden op te lossen. Je ervaart de onderstromen maakt de relationele context helder en maakt blinde vlekken voor jezelf zichtbaar.

Een systeem kun je definiëren als een set wederzijds afhankelijke componenten die samenwerken voor het gemeenschappelijke overkoepelende doel van het geheel. Een organisatie kun je zien als zo'n geheel. Een systeem bestaat uit verbanden en die verbanden bepalen de functie. Een systeem dat niets toevoegt, sterft. Jij kunt daar dus de dupe van worden.

Het raadplegen van een organisatieopstelling geeft een verdiepend inzicht in de systeemdynamiek en relationele context en brengt creatieve werkende oplossingsrichtingen of methoden zichtbaar, voelbaar én binnen handbereik.

Door te werken met opstellingen van personen als representanten in een ruimte óf beeldfiguren op een plattegrond, kun je met de deelnemer(s) datgene doorgronden wat zich laat zien. Het zal je verbazingwekkende in-zichten opleveren.

Frans Captijn

vrijdag 3 mei 2013

We laten eigenlijk continue alles los.

‘Ik heb zoveel moeite met ‘loslaten.’ Een opmerking die ik enorm vaak tijdens workshops en werkprogramma’s van villa-asia hoor. Ik heb dat, jawel ik geef het toe, vaak ook. Toch lukt het me steeds beter om wél los te laten.

Sta er maar eens bij stil. Vasthouden is eigenlijk niet eens een optie. Als je geboren wordt weet je al dat je dood gaat bijvoorbeeld. Je kinderschoentjes waar je zo aan gehecht was ben je toch echt ontgroeid. Alles veroudert en keert terug. Het is een natuurlijk proces. En…als je vast houdt, wat hou je dan eigenlijk vast? Materie? Kun je die wel vasthouden? Wat zegt dit proces eigenlijk over jou? Waar ben je aan gehecht en kun je jezelf dat echt toe-eigenen of is dat eigenlijk maar schijn?

Vasthouden verkrampt, haalt de creativiteit uit je, kost enorm veel energie en houdt deuren die eigenlijk (of misschien wel eindelijk) nu wel eens voor je open mogen, gesloten. Dat kun je zien als gemiste kansen die op je liggen of lagen te wachten.

Tijdens mijn verdiepingsslagen in zowel mijzelf als in mijn rol als katalysator in onze programma’s bij deelnemers, kwam ik er achter dat we eigenlijk continue alles los laten.
Als je in je bed stapt, ga je liggen, denk je nog even terug aan de dag die geweest is of pieker je over wat er nog komen moet en… val je in slaap. Op dat moment heb je duidelijk, meestal hoop je maar op 'even', afscheid genomen van waar je mee bezig was en laat je zaken los. Piekeren, altijd over het verleden dat geweest is of over de toekomst die je helemaal niet eens kent, kan maar over het algemeen laat je het gaan. Als je de dag erop niet meer zou ontwaken heb je dat waarschijnlijk niet eens gemerkt en heb je, in ieder geval fysiek, letterlijk alles los gelaten. In veruit de meeste situaties echter ontwaak je weer ‘gewoon’ maar had je zonder dat je er erg in had en misschien ook zonder dat je er bij stil gestaan had of voor al het goede tot dan toe had bedankt, los gelaten.

Eén groot voorbeeld van continue loslaten is je ademhaling. Je doet het je hele leven door en ook dit zonder er over het algemeen bij stil te staan. Bij meditatie word je dit enorm gewaar. Je ademt in, houdt die adem even vast en laat de lucht uit je longen weer los om klaar te zijn voor de volgende inademing. Een prachtig fenomeen, ademhalen. Schenk er eens aandacht aan.

Moeite met loslaten? Stem eens wat vaker af op je ademhaling en gebruik de spiegel eens om jezelf voor te houden wat het over jou zegt.


Frans Captijn