vrijdag 28 november 2014

Afscheid nemen bestaat niet. Het is de start van een nieuw weer-'zien'.



Van huis uit heb ik mijn emotie van weerzien en afscheid nemen mee gekregen. Een vreemde sensatie die je blij maakt bij weer-zien, opnieuw contact maken en die best pijn doet bij afscheid nemen, loslaten.

Marco Borsato zingt in één van zijn songs: “Afscheid nemen bestaat niet. Ik ga wel weg maar verlaat je niet.” Toen ik vanmorgen met onze hond door het bos liep terwijl de kinderen weer aan het inpakken zijn om voor een best lange tijd, verwacht ik, wederom afscheid te nemen spookte deze tekst door mijn hoofd.

Marco Borsato heeft hartstikke gelijk. Ook het Boeddhisme onderstreept dat eigenlijk. Afscheid nemen en, op 
welke manier dan ook, weer-zien is een heel normaal dagelijks fenomeen. Adem in en adem uit is er al zo een leren we in de meditatie. Een loslaten en opnieuw ontmoeten. En als je ’s avonds je bed in stapt neem je zonder er erg in te hebben ook, je hoopt voor even, ‘afscheid’ van jezelf.Dagelijks zeg je misschien wel ‘goeie morgen’, tot straks, en welterusten. En zo draait de cyclus dus gewoon door.

Zeker door hier in Thailand te wonen, je te verdiepen in het wel en wee van gasten en er een band mee op te bouwen, je kinderen gelukkig regelmatig te treffen, etc… is weer-zien en afscheid nemen een thema dat voor mij, in vergelijk met vroeger thuis in Nederland, sterker en bewuster leeft.

Die sensatie, die emotie, die blijdschap en die pijn die er bij horen zeggen feitelijk iets heel moois over de band die je met anderen heb. En als Marco Borsato aan geeft dat afscheid nemen niet bestaat dan werpt dat een fantastisch mooi licht op dit fenomeen.

Het is een loslaten in de wetenschap dat de relatie, vaak zelfs nog veel en veel steviger, die onder dat fysieke loslaten ligt voor altijd blijft. Nee, sterker nog er altijd IS.  En daar helpen gedachten, energie, ether verbinding en herinneringen als dragers enorm bij.

Afscheid nemen, ook al doet het misschien wat pijn, is slechts een topje van de berg dat je aandacht geeft. En dit terwijl de berg zelf geworteld en verbonden blijft met dat wat blijft en is. Als je oprecht afscheid neemt dan stel je je open voor opnieuw weer-‘zien’ terwijl je mag vertrouwen dat de verbinding, op welke manier dan ook, altijd blijft.

Afscheid nemen bestaat niet.

Frans Captijn

vrijdag 21 november 2014

Geen enkele paniek zonder noodverlichting



Gisteravond moesten Wendy en ik naar de internationale school waar de jongste haar muziek en dans uitvoering had. Zowel de junior band, de middel band en de senior band traden op en een aantal dansuitvoeringen van studenten zouden tussen de bedrijven door worden uitgevoerd.

Alle studenten die muziek in hun pakket hebben en hun ouders, broers, zussen en familie hier in Thailand, al met al een paar honderd mensen, waren in het grote auditorium op de eerste verdieping van de school van de partij.

Toen de middelband, waar ‘onze’ student deel van uit maakt, halverwege het muziekstuk ‘Sing, Sing, Sing’ van Michael Story aan het spelen was, ineens een grote lichtflits en een giga klap. Zowel het podium als de zaal zaten ineens in het pikke donker. Geen nood, hoewel de elektronische muziek het af liet weten door plotselinge stroom uitval speelde de band onder de niet meer zichtbare aansturing van een bezielende dirigent / muziekleraar vrolijk in het donker verder. Het eerste plaatselijke ‘zwembad’ van regen stortte op het dak van het auditorium neer. Een signaal dat na een half jaar geen spatje hemelwater hier, nu de tijd gekomen is van, wij noemen dat dus ‘plaatselijke omgekeerde zwembaden’ die neer komen.

Na de uitvoering in het donker van dit stuk gingen er op het podium van diverse studenten lampjes van mobiele telefoons aan. De band maakte zich klaar voor het stuk ‘Pirates of the Caribbean van Michael Brown. Je hoorde in het donker, opgesierd met wat romantisch licht van mobieltjes, de regen met bakken op het dak neer storten. Eigenlijk geen achtergrond ‘ruis’ meer.

Toen ook dit stuk keurig netjes ten gehore was gebracht kwam het Senior Concert Ensemble nog met drie stukken. Het dansen werd door het ontbreken van elektriciteit helaas afgelast. Hadden we graag willen zien.

De aanwezigen werd gezegd dat helaas het programma eerder moest worden afgebroken. Doe voorzichtig want het is donker en door de eerste stortbuien nu kan het glad zijn op straat werd er nog door de dirigent geroepen.

Diverse kleine lampjes van mobieltjes werden ontstoken en iedereen verliet rustig de zaal en stapte in zijn auto of op zijn brommer.

Toen ook wij buiten stonden schoot er even door mijn hoofd dat er helemaal geen noodverlichting en nooduitgangbordjes in de zaal waren. Toch nog een beetje een oude beroepsdeformatie?

Vreemd, geen paniek, geen enkel mens gewond laat staan vertrapt…Geen ontruimingsplan. Geen Bedrijfshulpverleningsorganisatie en er was vooraf ook niet geoefend. Hoe zat dat ook al weer…?

Het zal wel zelfredzaamheid zijn (hoewel ze dat woord hier absoluut niet kennen) doordat hier zo vaak de stroom uit valt dat niemand daar nu eigenlijk van op kijkt. En nee, noodverlichting komt er niet en ook een onderzoek wordt niet uitgevoerd.

Het is de ‘speling der natuur’ zullen we maar zeggen waardoor er hier misschien wel op dit soort zaken continue en zonder het te beseffen geoefend wordt. Misschien is noodverlichting toch een aanrader…

Hoe dan ook. Het was een verrassende ervaring van hoe het (ook) kan als mensen er gewoon op ingespeeld zijn en ook nog eens gebruik maken van de energie die ze op zak hebben. 

Frans Captijn


vrijdag 14 november 2014

De andere kant van de privé chauffeur, de eigen sauna en het privé zwembad



Al jong droomde ik er van om ooit een huis met een eigen zwembad en sauna te hebben. Onze buren, de familie Bonarius handelde er in en hadden dat al. Tijdens mijn bouwkunde opleiding groeide het verlangen verder. Diverse keren maakte ik destijds ook een ontwerp en nu… heb ik er een. Geen groot bad maar toch... En in een vorig huurhuis hier hadden we een sauna.

De romantiek die ik er destijds van zag is inmiddels weg en ik ben dan ook dolblij dat ook ons huis nu, met een zwembad, ook een huurhuis is. Een volgende huis… geen privé zwembad, sauna, whirlpool of stoombad meer.

De sauna verwerd na al een korte tijd tot opslag en bergruimte. Het zwembad blijkt (voor ons) meer een slaaf te zijn dan dat we er veel plezier aan beleven zelfs in een tropisch land als Thailand. Het is een grootverbruiker van arbeid, water, stroom, chemicaliën, onderhoud en geld. Ik ben er achter dat je wel een super zwemliefhebber moet zijn die dagelijks uren in het water wil vertoeven - en je geld niet voor andere dingen wilt gebruiken - om dit er allemaal voor over te hebben. Voor mijn zoon, die in een vorig leven volgens mij vis of waterrat is geweest, zou het in de toekomst heel, heel misschien iets kunnen zijn maar, nee, ook dat niet.

Als ik eerlijk ben dan geniet ik veel en veel meer van de twee zwembaden, die we met anderen en met hotelgasten moeten delen, bij Villa-Asia. Een privé zwembad is voor ons een miskleun. Laat staan als we dat ooit in Nederland zouden hebben gehad. Al doende leert men…

Een zelfde ervaring eigenlijk met het hebben van een privé chauffeur. Ook daar kon ik ooit over beschikken en eerlijk is eerlijk dat was helemaal goed, mijn productiviteit werd stukken hoger (dacht ik). Met regelmatig avondwerk en het bezoeken van ontbijt-, lunch- en diner- bijeenkomsten was het ook nog eens veiliger. Wat is er dan mis met zo’n privé chauffeur? Nou met die chauffeur, ik moet zeggen prima chauffeuse, was absoluut helemaal niets mis. Maar er was gewoon iets mis met mij.

Het leverde me de waanzin op van maar door gaan en te denken om optimale aandacht te hebben voor 100 dingen tegelijk. Stukken in de auto lezen, telefoontjes afhandelen, op de computer aan de slag. Gekte! Stond er niet ooit in de advertentietekst dat het een baan was voor 36 uur per week (voor een fantastisch mooi salaris). En ja natuurlijk weet je bij een verantwoordelijke functie dat dat niet zo is (althans ook dat was mijn interpretatie én keuze). Ik maakte denk ik gemiddeld gezien tenminste het dubbele, dacht nog meer aan te kunnen met die chauffeur en maakte mezelf, zonder het in de gaten te hebben nog ziek ook.

Wat ik feitelijk had moeten doen was niet meer en niet minder juist rust nemen tijdens die ritten. Daarmee was, achteraf gezien, mijn productiviteit, betrokkenheid en aanwezigheid als ik dan op tijdelijke bestemmingen was denk ik veel en veel hoger geweest. 

Als je auto rijdt, rijd dan auto. Die radio een keer uit, geen telefoon als afleiding. Misschien wel eens genieten (niet te vaak) van een file die je een extra rust pauze geeft. Jij kunt aan die file immers niets veranderen.

De zaligheid van het ervaren van de scooter hier, waarop ik dus mijn eigen privé chauffeur ben, is dat je zoveel meer ziet en zoveel meer geniet. En als je dan bent waar je moet zijn… dan bén je er ook helemaal.

Kortom, het ligt dus aan mij. Als het hoger gezag bepaald heeft dat mijn baan in 36 uur per week kon… wie ben ik dan om daaraan te twijfelen. Je hebt toch ook nog een sociaal leven en een gezin? Het was dus gewoon mijn eigen keuze en invulling waarmee ik mijn gezin denk ik op diverse momenten aardig te kort deed.

Afgelopen week had ik het er in een gekke bui met een Engelsman over. Hij zei me dat het wellicht ook veel met mijn ego te maken had. En ja. Hij heeft daar gelijk in.

Geweldig dat ik het heb mogen en kunnen mee maken maar zwemmen voor mij in het vervolg en na de huurperiode maar niet meer in een privé pool. Voor wat betreft sauna gebruik heb ik een goed voorbeeld van mijn broer en onze voormalige overbuurman uit Barneveld. Als je er zin in hebt dan maak je er de tijd voor en ga je naar een échte sauna met alle faciliteiten die al lang voor je klaar staat. En wat die chauffeur betreft houd ik er inmiddels ook andere denkbeelden op na. Als ik er iets meer en beter bij had stil gestaan… dan had ik het vooraf allemaal al lang kunnen bedenken.

Nou ja… weer een ervaring rijker denk ik dan maar en velen zullen het (nog) niet met me eens zijn en dat hoeft ook niet. Het is immers mijn ervaring. 

Frans Captijn


vrijdag 7 november 2014

Waar mensen toe in staat zijn als het woord acceptatie niet bestaat.



En daar zit je dan toch eerst even met een mond vol tanden…

Afgelopen week ontmoette ik een vrouw in de stad toen ik een kop koffie dronk terwijl mijn scooter een grote onderhoudsbeurt kreeg. Vlak voor het gesprek maakte ik, altijd dwalend met mijn foto toestel, bij toeval (?), in het centrum de foto bij dit blog.

We raakten aan de praat over wat ik hier zoal deed. Ze reageerde op de boeddhistische uitleg van equanimity / balans die ik gaf en het woord accepteren dat daar in voor komt.

Zij kende geen acceptatie vertelde ze me. Ze was al jong getrouwd. Toen ze 21 jaar was hadden ze al een kindje en was ze een aantal maanden zwanger van hun tweede. Die middag, net na het vieren van een familieverjaardag, kreeg ze het bericht dat haar man bij een explosie op zijn werk was omgekomen. Ze gaf me na dit korte en intens trieste verhaal aan dat acceptatie voor haar in die situatie nooit heeft bestaan en is geen acceptatie aan. Voor haar was het de confrontatie die haar leven en dat van het overgebleven gezin als een gebroken film achter laat.

Samen spraken we wat dieper verder. Het maakte op mij een diepe indruk en ik ben er eens voor mezelf en tussen de bedrijven door wat dieper op in gegaan. 

Wat is accepteren? Je spreekt het zo gemakkelijk uit.
Het ‘Van Dale’ woordenboek Nederlands geeft aan: aanneming, aanvaarding. 
Voor aanvaarding geeft het lexicon onder andere als uitleg; zich laten welgevallen.

Op de website van Leren.nl is als uitleg te vinden: 
Accepteren bestaat uit 2 stappen:

  1. Het is een niet-oordelende, vriendelijke aandacht schenken aan dat wat het meest op de voorgrond treedt in je bewustzijn, wat dat dan ook is
  2. Vervolgens ga je kijken naar hóe je precies omgaat met dat wat zich aandient. Puur als observatie, je hoeft niets te veranderen.
Accepteren is niet hetzelfde als berusting. Berusting is passief en het erbij laten, accepteren houdt helemaal niet per se in dat je het erbij laat. Het is de eerste stap: je creëert ruimte. Door  die ruimte ontstaat er een keuzemoment.  Dan kun je kiezen hoe je wilt reageren; en één van je keuzes kan zijn het erbij laten. Tot slot voer je je keuze uit en heb je vertrouwen in je beslissing.

Het gaat erom je op de juiste afstand te verhouden tot je emoties: niet erin te zwelgen, ook niet ze te verdringen. Maar in contact ermee te treden en te blijven, met zachtheid en met gevoel. Maar zonder dat je het gevoel wordt. 

Heel veel verder ben ik niet gaan zoeken. Er begon van alles in me op te borrelen tot een beetje boosheid toe. Voor mij bracht deze uitleg in ieder geval dat ik de reactie van de vrouw totaal kon plaatsen.

Van aanvaarding en zeker van het je laten welgevallen zal en kan natuurlijk helemaal nooit sprake zijn in deze situatie. Laat staan van vriendelijke aandacht schenken. Er is ook geen keuze om het er niet bij te laten. Het is een situatie die IS en ook nooit anders wordt. In mijn ogen dus volkomen terecht dat zij het woord acceptatie niet eens kent. Ondanks de geweldige verhalen en adviezen die ze inmiddels al tientallen jaren uit haar omgeving krijgt.

En hoewel ze niet anders kan dan de situatie die is te laten zoals hij is, is er ook geen berusting. Dat blijkt al uit het feit dat ze nog steeds en tot in detail met dat wat toen gebeurde mij met haar verhaal raakte. De ervaringsenergie is er nog steeds en niet eens diep verscholen.

Maar wat is het dan wel als acceptatie niet gekend is?

In ons gesprek kwam het woord veerkracht boven. Mensen hebben iets in zich dat eigenlijk bovenmenselijk - misschien mag je het Goddelijk, of spiritueel noemen - is.

Het eerste, en daarin komt toch weer ook een Boeddhistisch principe boven, is dat er mensen in dit soort situaties om je heen komen die gaan voor het doen van goede dingen. 
Soms slaat dat door als er sprake is van medelijden in plaats van mededogen. Op zo’n moment wordt zelfs uitsluitend al de fysieke aanwezigheid als last in plaats van als steun ervaren. 
Maar positieve, liefdevolle en niet opdringerige aanwezigheidsenergie van mensen om je heen, dat overigens ook door dieren en (niet alleen bij kinderen) door knuffels kan worden gegeven, verzacht en heelt.

Het tweede is dat mensen een enorme innerlijke kracht hebben om, ondanks alles, met onvoorstelbare erge situaties om te kunnen gaan en toch verder te gaan met leven. 
Ik herinner me daarvan diverse voorbeelden uit het aangrijpende boek “De zin van het bestaan” van Viktor Emil Frank. Een Oostenrijks neuroloog en psychiater, die als overlever van de Holocaust vanuit zijn ervaringen dit boek schreef.

Het is een innerlijke drive, overlevingsstrategie en door alles heen levensenergie. Je wordt terug geworpen op het feit dat jij, en alleen jij, door moet en daar ook stapje voor stapje een kracht uit jezelf voor krijgt. Ondanks alle verantwoordelijkheden die je voor anderen ook hebt of denkt te hebben. Eerst ben jij zelf dus aan de beurt.

Dit gesprek met deze fantastische vrouw leerde me dat mensen er niet alleen toe doen maar ook onder alle omstandigheden een nauwelijks te bevatten innerlijke kracht hebben om er toe willen te blijven doen. Een zelfde iets dat ik zie in de innerlijke strijd die mensen tot het eind toe (willen) leveren bij een ongeneeslijke ziekte. 
Haar veerkracht, en dus niet de acceptatie, brachten haar uiteindelijk en achteraf gezien direct na de breuk van de film het begin van een nieuwe film. Een film die nu nog steeds op staat, een weg die voor haar door gelopen is op een totaal andere en tot die desastreuze explosie onvoorstelbare manier. Ze straalde, vertelde vol trots over haar kinderen en inmiddels kleinkinderen, voelde zich gesteund door haar fijne partner en deelde haar ervaringen op een liefdevolle en warme manier weer met heel veel anderen.

Waar mensen toe in staat zijn...

Frans Captijn