Hoewel de Engelstalige versie van Wikipedia aangeeft dat boeddhisme een vorm van niet godsdienstige religie - van godsdienst - is, is dat niet zo. De uitingen die het boeddhisme kent lijken op religie. Het zijn echter eerbetuigingen aan de leraar (boeddha) en niet aan God. De boeddha was een prins (Siddhartha Gautama) en zijn vader een koning, dus geen God.
Je bidt ook niet tot de boeddha in de trant van "Boeddha alsjeblieft help me dat ik dit of dat krijg...", om iets te kunnen hebben. De leer van de boeddha geeft je aan om zelf creatieve oplossingen voor je probleem te zoeken en het als uitdaging te zien. Het leven draait om het doen van goede dingen en om het niet doen van slechte dingen.
Je eert de boeddha en dankt hem voor zijn wijze levenslessen die hij heeft gegeven om piekeren, je zorgen maken en lijden te stoppen of te verminderen. Boeddha gaf geen strenge regels maar veel meer handreikingen met de keuze om ze in vrijheid al dan niet te volgen. Je kunt het zien als een advies. Het geeft je de mogelijkheid om het zelf allemaal uit te vinden. Dan hoef je het niet meer te geloven maar kun je er volledig op vertrouwen (en dat is weer een stap verder dan geloven). En als je jezelf niet kunt vertrouwen..., wie kun je dan nog vertrouwen nietwaar?
Toen ik een college op de boeddhistische universiteit bij woonde gaf de docent (monnik) een uitleg over de afbeelding van de boeddha. Zo vertelde hij over de lange oren. Die waren om ons er aan te herinneren dat we met al onze zintuigen veel meer bewust aanwezig moesten zijn. Meer verbonden met het hier en nu. Met dit moment en ons de tijd te gunnen om de waarheid van dingen te ontdekken. Niet alleen onze waarheid. De oren vertellen je om niets te geloven maar om dingen zelf te ontdekken. Als je de handreikingen van de boeddha volgt is piekeren, je zorgen maken en lijden er niet meer bij.
Boeddha was geen boeddhist (zoals Jezus geen Christen was). Ze waren / zijn grote levens leraren. Een soort rolmodellen van hoe je goed (en ze bedoelden daarmee niet ikke, ikke, ikke) kunt leven.
Boeddha werd geïnspireerd door de natuur. En nu ik veel en veel vaker ook zelf in de fantastisch mooie natuur hier vertoef en mijn zintuigen bewust de vrije hand geef, kan ik me die inspiratie niet alleen voorstellen maar be-leef en begrijp ik die totaal. Leven is pakkende natuur en kent bijvoorbeeld het ritme van de seizoenen. De natuur toont ons hoe gemakkelijk loslaten kan zijn en om daarmee nieuwe dingen toe te laten (zoals een blad dat in de herfst van de boom valt en de knop aan de tak onder zich al heeft om helemaal nieuw in de lente weer uit te lopen).
Bergen, bijvoorbeeld, kunnen je spiegel zijn om je te laten zien wat stabiliteit, standvastigheid en betrouwbaarheid is. Om het leven, net zoals een berg, te accepteren zoals het is.
Een storm op een meer kan je tonen dat de wind alleen de oppervlakte van het meer in beroering brengt. Iets dieper onder de wateroppervlakte is het vredig, rustig en geruisloos stil. Dit kan een uitnodiging zijn om jouw rustplek eens te vinden in de storm waarin je leven zich op enig moment zou kunnen bevinden. De eigenschap van water, dat we overal in de natuur tegen komen, kan een handvat zijn om je er aan te herinneren dat er nog nooit een druppel water kapot gevallen is toen hij in een waterval naar beneden viel. We zijn nota bene zelf zo'n 80% water. Enz...
De leer van boeddha was onder andere om ons aan te geven dat het verleden al lang voorbij is en de toekomst die voor je ligt er nog helemaal niet is en wel eens heel veel anders zou kunnen zijn dan je nu denkt of probeert te organiseren.
Vanuit mijn ervaringen binnen de brandweer en in mijn privé leven weet ik er over mee te praten. Enorm veel mensen kwam ik in mijn loopbaan in de veiligheidswereld tegen die vlak te voor nog tegen hun dierbaren hadden gezegd; 'Tot straks...' Dat straks werd helaas geen waarheid. Ze konden het niet meer navertellen. Wat is je leven waard en wat 'bezit' je eigenlijk allemaal als je nog maar 20 minuten te leven hebt. Heb je dan volop geleefd...?
Thich Nhat Hahn, een Vietnamese monnik, haalt in een presentatie heel mooi aan dat we een afspraak met ons leven hebben. Het enige moment dat je je leven kunt aanraken is nu. Nu is onze tijd. En als je je niet bewust bent van dit moment, dan mis je doodeenvoudig de afspraak met je leven.
De Westerse wereld zet in op 'doen', de Oosterse, ondersteund door o.a. het boeddhisme, zet veel meer in op 'zijn'. Wat de juiste weg is? Geen van twee. Juist het boeddhisme leert te kiezen voor een middenweg. Dat geeft vrijheid van handelen en vrijheid van zijn.
En als je geen enkel inzicht hebt in die Oosterse wijsheden... dan blijf je, net als ik deed, gewoon rennen tot je ervaart dat die weg op enig moment eindig is en je, tenminste, te weinig bewust hebt geleefd.
Ondanks mijn kale hoofd ben ik geen boeddhist hoewel velen dat denken. De lessen van het boeddhisme maken me echter wel bewust dat er zoveel meer is, vrije keuze, om mijn leven veel en veel meer waard te laten zijn voor mezelf en ook steeds meer voor anderen waarmee ik de ervaringen tijdens lessen en programma's mag delen.
Frans Captijn
Geen opmerkingen:
Een reactie posten