Mag je tegenwoordig eigenlijk nog wel dood?

Wat een verschil in werelden. 

Het lijkt wel of we In het westen de basis deal zijn vergeten dat je alles dat je maar kunt bezitten gewoon weer kwijt raakt tot zelfs je lichaam aan toe. Je gaat dus gewoon dood en liever praten we daar maar niet over. Kom op zeg, niet nu, het is vakantie… Durf je de gedachtegang toch aan? Lees dan even door.

 Juist vandaag dit blog omdat het hier in Thailand nu Asalha Bucha dag is. De dag waarop boeddhisten herdenken dat de Boeddha zijn eerste les als leraar gaf en daarmee zijn leer (levens filosofie) begon te verspreiden. Die leer symboliseren ze hier als een wiel, de Dhamachakra, het wiel van het leven. En juist dat wiel van het leven daar gaat het hier in dit blog over. Iets langer dan normaal en ik hoop interessant genoeg om er toch nog een wellicht nieuw inzicht bij te krijgen.

Veel mensen leggen zich allerhande beperkingen op en zetten zich in een soort keurslijf om vooral maar aan de – overigens meestal door henzelf voorgestelde - verwachtingen van anderen en aan een door marketing gespiegeld gelukkiger en gemakkelijker ‘eeuwig leven’ te voldoen.

Steeds meer hebben, voor altijd mooi en jong blijven en de schijn op houden dat je tot in lengte van jaren door kunt (als je maar wel investeert). Ze geven alles om vooral maar niets te hoeven verliezen. ‘The show must go on’ en daar moet je dan maar wat voorover hebben.

En als het dan 'mis' gaat - en het leven al dan niet plotseling ophoudt - dan voelt dat als een soort verraad wat ze door het leven wordt aangedaan. Ze willen de waarheid niet onder ogen zien dat het helemaal niet mis gaat maar dat het een natuurlijk proces is dat bij het leven hoort. Er is dus wat dat betreft ook geen enkele hoop...

  

Hier is het de normaalste zaak van de wereld dat je over de dood praat. Het boeddhisme accepteert en waardeert de voortdurende cyclische beweging van geboorte en dood. Het heet de cirkel van Samsara. Geboorte vier je hier en dood dus ook. Ik heb daar al eens eerder over geschreven. Het is het begin van een 'opnieuw zijn' zo ze dat hier noemen in plaats van reïncarnatie. Vergelijkbaar met het ritme van de continue opvolgende seizoenen. 

Onlangs las ik een verhaal dat me aansprak over dat begin en einde én over de ruimte die daar tussenin zit.

Je loopt hier op de aarde niet voor niets rond. Je hebt een opdracht, een missie, te vervullen. Je komt om jouw talenten te delen waarmee je die missie zonder veel problemen kunt vervullen als je jouw bron maar volgt. Piekeren doe je jezelf aan als je afwijkt van die natuurlijke opdracht / stroom en andere, meestal materiële, dingen verlangt of andere paden bewandelt dan die je nodig hebt om die opdracht simpel te kunnen vervullen.

Je bent hier ook om te leren en te groeien. En om te doen wat je hier hebt te doen heb je een instrument gekregen en dat instrument, hoe mooi het er in jouw ogen ook al dan niet uit ziet, heet lichaam. En een lichaam... ja, dat veroudert nu eenmaal, heeft een voor ieder mens onbekende houdbaarheidsdatum en functioneert in een omgeving met ook onbeheersbare risico’s. En als dat lichaam niet meer kan (of misschien niet meer mag), dan beperkt het jou en daarmee anderen in verdere groei en ontwikkeling in dit leven en is het de normaalste gang van zaken dat er een natuurlijk moment is dat je er afstand van doet.

Het boeddhisme leert dat iedere levenscyclus je een stap verder brengt. En soms is het lichaam, het huis waarin je tijdelijk mag verblijven, gewoon op. De tijd van regulier onderhoud en/of onderdelen vervangen is over. Tijdelijke lapmiddelen verhogen de kwaliteit van leven niet. Het woord 'kwaliteit' kun je feitelijk ook niet eens meer gebruiken. Het is geen leven meer. Het lichaam verhindert je dan om nieuwe ontwikkelstappen te zetten om zelf te kunnen groeien en de wereld om je heen van jouw aanwezigheid (jouw delen) te kunnen laten genieten en groeien. 

Dood gaan is hier dus ook gewoon dood gaan. Niet het verzachtende mooie woord 'over-lijden'. Als het op is dan is het op en wie zijn wij om mensen die dan vanuit zichzelf de wens hebben om door te stappen, hun lichaam achter zich te laten, tegen te houden. Oma of opa, die eigenlijk helemaal niet meer kan, moet toch vooral nog bij ons blijven. Krampachtig wordt vastgehouden en wordt geprobeerd om hem of haar toch nog even (voor ons?) op te peppen. 

Dood gaan kun je iemand gewoonweg gunnen en iedereen die mij kent weet wat ik met deze uitspraak bedoel. Dat is geen verwensing maar dat is een los laten. Als je al een levensschouw zou doen dan is er genoeg gegeven en genoeg geleerd in dit leven en is het fysieke lichaam op en een hinder om verder te kunnen. 

Nou dat verhaal was op een aantal punten voor mij effe slikken maar zo had ik er nog nooit tegenaan gekeken. Het is een dankbaar zijn voor dat wat was en gegeven is. Een dankbaar zijn voor wat geleerd is en het afstand nemen, loslaten, van het huis waarin gewoond is om ruimte te bieden voor verdere groei. Hoe mooi is dat (vind ik)?

Niets vreemds aan, niets engs aan op deze manier van beleven. Cirkel na cirkel is rond en zo wordt leven een opgaande spiraal. 

Ik wil nog wel even blijven in dit leven. Er is in mijn beleving nog meer dan genoeg te delen. En vanuit dit boeddhistische inzicht zal ik dus ook altijd blijven. Vanuit deze filosofie ga ik dus helemaal niet dood. Hoop is niet eens nodig. Geloof ook niet (maar toch) het is slechts een vertrouwen.

En als het dan echt zover is dan hoop ik dat dierbaren mijn oude huis tijdig loslaten en het verbranden om voor mij ruimte te creëren om door te leven en verder te groeien door te delen in het vertrouwen dat ik er altijd voor ze zal blijven. Iets dat ik ook dagelijks ervaar van mensen van wie ik hun fysieke huizen heb moeten, ik zeg nu mogen, loslaten. Ze zijn er voor mij dagelijks.

Doodgaan mag en is vanuit het boeddhisme slechts een los laten van het oude en ruimte maken voor nieuwe groei, nieuw leven. Op deze wijze reden voor een dankbaar feest.

Frans Captijn
www.captijninsight.com