De oorzaken van onze emoties

Vorige week heb ik na een lange tijd weer eens een boeddhistische les gevolgd. Het bracht me zoals eigenlijk altijd weer diverse inzichten die ik graag wil delen. Groeien door te delen is nog steeds een van mijn levensthema's. Wie weet ben je geïnteresseerd.

De les ging over emoties. Emoties, we hebben er nogal wat, kun je zien als effecten. In de tegenwoordige tijd, en vooral met de huidige stand van de techniek en de 'sociale' media, delen mensen hun emoties met de zogenaamde 'Emoticons'. Feitelijk gevoelloze afbeeldingen die iets over onze gemoedstoestand in relatie tot een onderwerp niet eens onder woorden brengen door een plaatje te laten zien.

Waar er effecten zijn, zijn er ook bronnen, oorzaken. En omdat voor elke persoon deze bronnen anders kunnen zijn, verschillen de emoties die we in verschillende omstandigheden laten zien, van persoon tot persoon. En de ingesleten gewoonten van onze reacties bepalen mede onze persoonlijkheid.

Hoewel er een balans is in emoties belichten we, als we over emoties praten, meestal direct de ongezonde of negatieve kant er van. Tijdens mijn toneellessen leerde ik bijvoorbeeld dat vanuit de zelfde energie van het oer element ‘vuur’ je zowel heilzaam (uitbundig lachen en het uitstralen van geluk) als diep bedroefd (schreeuwen en huilen) kunt reageren. Het is slechts de uiting die anders is.

Emoties zijn persoonlijke uitdrukkingen en gedragingen. Soorten lichaamstaal met al onze zintuigen en de uiting van hoe we omgaan met onze innerlijke energie. Alle emoties hebben twee gezichtspunten: dat wat we denken (psychologisch) en dat wat we voelen (fysiek).

Ongezonde of negatieve emoties hebben te maken met:

# Hebzucht: Verlangens, lust, passie

# Woede: razernij, vijandigheid, haat, wrok, afkeer

# Onbekendheid: depressie, verdriet, wanhoop, angst, zelfmedelijden, zorgen maken, onzekerheid, enzovoort.

Negatieve emoties leiden tot psychische stoornissen. Beïnvloeden (ruïneren) je gezondheid, gezin, werk, relatie, enz. Gewoon je hele leven.

Gezonde of positieve emoties hebben te maken met:

# Blijdschap: geluk, enthousiasme, optimisme, opgewektheid, plezier

# Ware liefde: zorgzaamheid, mededogen.

Positieve emoties leiden tot mentaal evenwicht en orde. Ook zij hebben invloed op je hele leven maar ze versterken en bouwen zaken en samenwerking juist op.

Als we meer zicht hebben op de oorzaken van onze emoties, kunnen we juist daaraan werken in plaats van met bijvoorbeeld medicijnen, alcohol, drugs of onze verslaafdheid aan onze eenzaamheid verhogende mobieltjes, de effecten proberen te onderdrukken.

De vraag in mijn blog van deze week is dan ook: waar komen onze emoties vandaan?

Als we dieper op deze vraag ingaan, kunnen we ontdekken dat de oorzaak van onze emoties te maken heeft met karma. Het boeddhisme leert zelfs dat het draait om karma van dit leven maar ook van eerdere levens. Maar laten we dat laatste voor nu maar even laten voor wat het is.

Karma? Makkelijk gezegd maar misschien niet zo gemakkelijk te begrijpen. Laat ik eens een poging doen.

Karma kun je zien als een verzameling van acties. Daadwerkelijke lichamelijke acties, en ook dat wat je zegt en de gedachten in je hoofd. Karma heeft ook te maken met de zogenaamde 'wet van oorzaak en gevolg'. Dit komt er op neer dat dat wat we denken, zeggen en doen (als oorzaak) invloed heeft op onze toekomst (gevolg).

En opnieuw kun je begrijpen dat onze eerste jonge ervaringen in onze jeugd een geweldige invloed op dat zogenaamde karma hebben. Zonder er zelf erg in te hebben ben je in die periode immers jezelf aan het aanleren hoe je veilig kunt blijven en ontwikkel je je de basis van je strategie om te kunnen overleven.

Het je eigen maken van de ervaringen van en in je leven nu (je omgang met de wereld om je heen) en de interactie met onze opbouwende / aangeleerde mentale ervaringen veroorzaken de opwinding en het vrijkomen van je emoties. Je spiegelt als het ware automatisch het nu aan jouw verleden en komt in het patroon van reactie.

Hunkeren naar zaken, aanhankelijkheid/gehechtheid, invulling geven aan je verlangens, slepen in dat interactie proces een grote rol en maken ons afhankelijk. We kunnen en willen niet loslaten. We hebben dat ook meestal nooit geleerd.

Emoties kun je zien als de persoonlijke, meestal jouw specifiek gebruikelijke, manier van aandacht gebaseerd op je persoonlijke waarneming in de interactie met jezelf en anderen.

Afstand nemen van een situatie nemen om zonder oordelen te kijken naar dit persoonlijke proces geeft inzicht in dat persoonlijke karma en de manier waarop je jouw emoties toont.

Leren loslaten, je geest kalmeren en zaken (ervaringen) vanuit het verleden opruimen (of tenminste in relatie tot je leven dat je nu lijdt opschonen) en stap voor stap focussen op gezonde emoties kan een mogelijk verstoord emotioneel evenwicht herstellen. En dat is de aanpak van de oorzaak in plaats van de bestrijding van het effect.

Frans Captijn (Gangey Gruma) 

captijninsight@gmail.com