vrijdag 28 oktober 2022

Haast elke week het zelfde liedje

Het hoort tot de Thaise cultuur en al zeker hier op het platteland. Dit jaar is het aardig extreem. Er gaat haast geen week voorbij of, vaak al om vijf uur in de ochtend, wederom het zelfde liedje. Soms zelfs niet een maar twee of drie keer per week.

Letterlijk het zelfde liedje dan en meestal drie tot vijf dagen achtereen. Meestal wordt het de dag ervoor vooraf gegaan door drie grote knallen van vuurpijlen. Na wederom die knallen, na die drie tot vijf dagen, is het dan weer even een paar dagen 'stil' of is inmiddels hetzelfde liedje uit een andere richting alweer te horen. 

Die knallen geven de richting aan waarheen de geest moet gaan. Een teken dat er weer iemand in ons dorp of in een van de dorpen rond ons is overleden. Ik vraag me werkelijk zolangzamerhand af of er nog iemand overblijft. In ieder geval kampen we hier in mijn beleving met een aardige oversterfte.

De moeder van Phatsamon, mijn partner, hoeft bijna geen dag meer te koken. Ze heeft het aardig druk om alle crematies met haar vriendinnen af te lopen. 
Zo'n crematie plechtigheid hier is dagenlang een samenkomst van mensen en de magen, typisch Thais, worden de hele dag door rijkelijk gevuld. Tenten met stoelen en tafels worden ingericht, op straat een rood zwaailicht dat je voorzichtig moet rijden omdat er iets te doen is, een heuse extra keukentent met buurtdames die koken en de hele dag door die zelfde muziek. Afgewisseld weliswaar door het chanten van de dorps tempel monikken die nadien ook (als eersten) komen eten en hun financiele donatie in ontvangst nemen. En ook de mensen die lootjes verkopen voor de staatsloterij lopen vrolijk rond. Je kunt immers daar maar het geluk vinden.
En heel normaal om ook voor diegenen die niet op de uitvaart die dag kunnen komen, eten te laten inpakken voor thuis. Er wordt goed voor je gezorgd en de donatie die je doet om een beetje in de kosten bij te dragen wordt in een boek keurig netjes bijgeschreven. Bij je eigen uitvaart krijg je van de familie van de overledene die je bezocht meestal hetzelde bedrag terug. Een soort van begrafenis spaarfonds waarbij je gratis eten en drinken krijgt. 

En dat liedje is per streek weer verschillend. Hier in Surin is het "Toranee Kunsaeng". Op youtube is de versie niet te vinden maar mocht je geinteresseerd zijn, deze komt in de buurt. 

Het is me af en toe wat teveel van het goede. Vooral de zware en harde bassen, waar de Thai kennelijk dol op zijn, staan me wat tegen en al zeker als ik nog lig te slapen.
Lachwekkend heb ik al diverse keren aan mijn vriendin aangegeven dat ze het niet in haar hoofd moet halen om, mocht ik eerder dan haar dood gaan,ze dit liedje bij mijn crematie te laten spelen. Als het wel gespeeld wordt kom ik mijn kist uit en jaag ik iedereen letterlijk de tent uit. Gewoon gezellige muziek omdat het mooi geweest is en ik prima van mijn leven heb genoten met een biertje er bij past me beter. Maak er een feestje van is mijn leus en ga niet zitten treuren. Daar schiet immers niemand iets mee op. Geniet nog even van fijne herinneringen. En in mijn kids ga ik door. Ze komen immers voor 50% uit mij voort. Fijn die trekjes, die ook ik geerfd heb, nu al regelmatig in ze terug te zien. Optimist tot in de kist en enthousiast tot de laatste snik. Een dag niet gelachen is een dag niet geleefd. Dingen die mij met de paplepel zijn ingegeven. En niet zeuren, gewoon aanpakken en doorgaan.

Alles is hier anders. Je moet niet vergelijken. En hoewel dat liedje me regelmatig stoort, ben ik aan de andere kant eigelijk ook altijd weer blij als ik het hoor. Ik ben er dan immers nog en daar hoop ik nog effe mee door te mogen en kunnen gaan. 


Frans Captijn (Gangey Gruma) 

vrijdag 21 oktober 2022

Wereldleiders ‘regeren’ en laten velen onnodig creperen…

Het is toch allemaal meer en meer scheef aan het groeien in onze wereld.
Met ons belastinggeld doneren we wereldwijd aardig wat af. Hoe die wereldwijde belasting donaties door regeringen gebruikt worden geeft in mijn beleving een steeds grotere scheefgroei te zien.
 
Wapens, wapens en nog eens wapens. Al meer dan bijna drie kwart jaar horen we niet anders meer. Voor biljoenen wordt erin gestoken en gaat eraan op. Als broodjes die over de toonbank gaan waardoor de andere ‘boodschappen’ uiteraard maar even moeten wachten. Afgelopen woensdag werd bijvoorbeeeld bekend dat het EU-parlement in de begroting van volgend jaar nog eens 850 miljoen euro extra voor deze oorlog en de gevolgen daarvan wil opnemen. Ferme taal van wereldleiders die aangeven dat we er allemaal mee door gaan 'zolang het nodig is'. En dat bovenop het bedrag van 18 miljard euro voor het komende jaar dat Europa dat al is toegezegd. 

Je zou haast gaan denken dat er meer achter zit. Jaren moest defensie bezuinigen en werd ook ingezet op het ondersteunen van 'vredesmissies'. Op zich niet verkeerd. Ook inzet van defensie bij rampen in ons land was en is een goeie zaak. De 'wapenspeciaalzaken' zagen de inkomsten toch niet zoals verwacht stijgen en dat wat er nu speelt is immers voor hen weer eens een gigantische boost. Angst doet het goed. We zagen (en zien) het immers ook bij een virus dat jarenlang de media aandacht (of propaganda?) kreeg. 

Het lijkt erop dat het kopen, leveren en produceren van wapens topprioriteit is geworden. En wat de uiteindelijke bijdrage aan problemen is… ze worden alleen maar groter. Het Tom & Jerry spel van jij doet mij dít aan dan doe ik jou op mijn beurt weer iets ergers aan. Het gaat maar door en zo we door de eeuwen heen al weten lost het niets op. Het zorgt voor ellende, massa vernietiging, rivieren van bloed en tranen, onvoorstelbare materiele gevolgschade en eeuwigdurende haat.
 
En de wereld gaat door met de ‘technische innovatie’ van nog ergere en slimmere vernietigingsmechanismen en maakt er regelmatig een grote parade van om ‘macht’, pracht en praal te tonen of door weer eens in de schijnwerpers te gaan staan met ‘testen’ en ‘oefeningen’.
 
En als we eerlijk zijn dan wordt het gedrag inmiddels in de afgelopen paar generaties met de paplepel ingegoten. Als een soort van eenzaam volksvermaak. We gamen wat af en dat is voor het merendeel gericht op elkaar op een ‘sportieve’ manier op een schermpje elektronisch afmaken. Het is toch ook zo ‘heel normaal’ voor velen. Onderdeel van je ‘opvoeding’ en je bestaan…
 
Hoewel dat wat er nu in de wereld gebeurt ook op soort spelletje lijkt is het dat weldegelijk niet. Iedereen ervaart de gevolgen van bijvoorbeeld de inflatie en zoals ik al een paar keer eerder schreef zijn er een aantal slimmeriken die hun zakken stevig vullen. Ik las dat de productiekosten van een ‘goedkope’ Iraanse kamikaze-drone ‘slechts’ 20.000 dollar zijn. Nou, als je dat zo leest dan lijkt het wel een aanbieding… doe er dan nog maar een paar honderd. Het is toch te belachelijk voor woorden?
 
En overigens vraag ik mij werkelijk regelmatig af waar we ons allemaal mee willen en of moeten bemoeien en in mengen. En ook dat is al eeuwen een terugkerend fenomeen. Alsof ieder land op zijn of haar eigen bordje niet genoeg problemen heeft om zelf aan te pakken en op te lossen.
Let wel, ik zeg niet dat je anderen dan maar niet hoeft te helpen. Ik zet echter vraagtekens bij deze extreme en voortdurende ‘hulp’ zelf.
 
Daar waar met bakken en nog eens bakken geld gesmeten wordt om wapens te kopen, smeken miljoenen mensen in de wereld om hulp. Ze creperen. Honger, ingestorte huizen door overstromingen, droogte, erbarmelijke levensomstandigheden, enzovoort. Ze zijn met hun verhalen en hulpgeroep op de achtergrond geraakt. Miljoenen kinderen extra die door het smijten met uitgaven aan oorlogen in zware armoede moeten leven.
En wat te denken van Nederland zelf? Ook daar merken inmiddels tienduizenden gezinnen dat de klok aardig en steeds luider ‘bezuinigen’ slaat.  
 
Het gaat goed en alles wordt vast beter. Misschien goed dat er toch eens een aantal mensen, die met ons geld aan de touwtjes trekken of sturing geven, een wat ander inzicht krijgen in wat er echt beter moet en kan met dat geld. En natuurlijk mag je daarbij ook over eigen (lands)grenzen kijken.
 
En uit die, in mijn ogen, betere bestedingen vloeien geen bloed, tranen en haat. Ze creëren een betere toekomst en een betere balans in onze wereld.


Frans Captijn (Gangey Gruma) 

vrijdag 14 oktober 2022

Waarom zou God alleen in Frankrijk moeten Leven?

Ik hoorde de uitdrukking vorige week weer ergens. “Leven als God in Frankrijk”. Vreemde uitdrukking eigenlijk. Enig speurwerk leverde me op dat die uitdrukking op verschillende plekken in de wereld ook nog weer anders wordt uitgelegd. Ik houd het op; genieten van het leven. Leven met een hoofdletter ‘L’.
 
Ik vraag me af of Frankrijk dé enige en uitgelezen plek is om onbezorgd en gemakkelijk te leven. Het land kampt immers ook met heel veel problemen en de zelfde door slimmerikken veroorzaakte 'cost of living crisis'. Veel mensen hebben het er zeker weten niet makkelijk. En ja, de natuur is er mooi en afwisselend en, met name op het platteland, is de levensstijl gemoedelijk en met weinig tot geen stress. Niet voor niets aantrekkelijk voor velen om er hun vakantie te vieren.
 
Van één van de leermeesters in mijn leven, voormalig burgemeester van Kerkrade en eerste kamerlid Thijs Wöltgens, kreeg ik zijn ‘Bourgondische’ levensstijl zijdelings mee. Dat Bourgondische is vanzelfsprekend ook geassocieerd met Frankrijk. Het verwijst naar een levensstijl en houding waarin genieten centraal staat.
 
Als je er heel even bij stil staat dan kun je snel een hele lijst met plekken op de wereld opschrijven waar dat genieten van het leven voor mensen niet zo makkelijk of zelfs totaal onmogelijk is. 
Als bijvoorbeeld vrijheid je ontnomen wordt of is, of je mag je mening onder een regime niet uiten, of je zit zwaar in de lichamelijke of mentale problemen en bent misschien totaal afhankelijk van anderen, of je kunt in je basis levensbehoeften niet (meer) voorzien. Dan wordt het aardig lastig om van leven te genieten. En nee, iedereen weet, dat zijn helaas geen uitzonderingen.
 
Toch hebben we veel zelf in de hand, net zoals ik vijf weken geleden in mijn blog ook al schreef. Iedereen loopt in zijn of haar leven zijn levenspad (zoals de foto bij dit blog van het labyrint dat ik in Chiang Mai maakte). Bergen, dalen en koersverandereningen. Positieve en negatieve momenten en ervaringen en ook wendingen in de lente, de zomer, de herfst en de winter van je leven.

En nu ik in die herfst van mijn leven ben aangekomen valt het me steeds meer op dat meer en meer mensen om me heen wegvallen. Afgelopen week ook weer een aantal verhalen van familie en kennissen dat het met iemand 'plotseling afgelopen was'. Op die momenten staan we er weer even bij stil en zijn we ons bewust van hoe broos ons leven eigenlijk is. We staan er nauwelijks bij stil dat naast dat we elke dag een dag ouder worden en bij ons leven optellen, we ook elke dag een dag afstrepen. Goed om te proberen de nadruk op het Leven van het leven te blijven leggen en zo min mogelijk tijd 'te verspillen'. 
 
Soms is het ondanks alle ellende waarin we kunnen zitten goed om er ook eens bij stil te staan dat we het misschien zo slecht toch nog niet hebben. Zo’n wandeling in een labyrint bijvoorbeeld kan je zo’n spiegel ervaring opleveren. Dit labyrint is een kopie van dat, jawel, uit Chartres (Frankrijk). Ook diverse bezoeken die ik aan Lourdes bracht gaven me dat inzicht. Je denkt soms dat je veel problemen hebt maar als je de verhalen hoort of letterlijk de handicaps van anderen ziet dan word je stil. Ik vond het de grootste kracht (en eigenlijk echt een wonder) van Lourdes. Je kon er de afweging van je eigen problemen maken ten opzichte van die van anderen… Dat maakt stil.
 
Om te genieten van leven heb je meestal helemaal niet veel nodig. De meeste dingen die er echt toe doen zijn vaak ook nog eens gratis. 
Ik herinner me nog steeds de diverse bezoeken die ik in het eerste decennium van 2000 aan Roemenië bracht en de ontmoetingen die ik er had. En ook als ik zie hoe mensen hier op het platteland in Thailand om mij heen met maar heel weinig leven dan moet ik me soms diep schamen. En ondanks hun 'bijna niets hebben'… die mensen vieren en Leven heel vaak met die hoofdletter ‘L’. Weinig tot geen stress, genieten van kleine dingen, niet te veel klagen en vooral aandacht voor elkaar. Zoals Thijs Wöltgens me liet zien, het heeft vooral ook te maken met je levenshouding.
 
Het Leven van het leven kan op veel en veel meer plekken in de wereld dan alleen in Frankrijk. Misschien zelfs wel, ondanks alle problemen waarmee je misschien te maken hebt, bij jezelf thuis.


Frans Captijn (Gangey Gruma) 



vrijdag 7 oktober 2022

Zeeën raken nooit vol

Na regen komt zonneschijn. Nou, dat mag wel weer eens voor ons met de extreme monster moesson die we hier in Thailand beleven. Lange periodes van lockdowns waar we niet aan ontkomen en ontkwamen omdat de onverharde dorps toegangsweg naar ons land niet meer begaanbaar was en nog steeds niet is.
Olympische zwembaden vol water zijn er over ons heen uitgekiept, afgelopen week meer gewoon een soort van voortdurende waterval. Met z’n allen helpen we de natuur om zeep en die natuur slaat terug. Die klimaatverandering merk je dus ook hier met dit extreme weer.

Sommigen zeggen dat er niets met de natuur aan de hand is en dat de wisselingen van het weer en al het natuurgeweld dat rampen veroorzaakt al van alle tijden zijn. De geschiedenis leert dat natuurrampen inderdaad van alle tijden zijn. We zijn feitelijk ook al decennia van generaties achter elkaar die natuur omzeep aan het helpen. De gevolgen worden, wereldwijd, steeds extremer en het wordt er niet leuker op. 
 
Als opstekertje merkte mijn jongste zus, toen ik van het voortdurende slechte weer hier een beetje genoeg kreeg, op; "Na regen komt zonneschijn". Ook las ik pas geleden op een ochtend: "Zeeën raken nooit vol."
En als je er even bij stil staat is het inderdaad allemaal een kringloop. Na zonneschijn komt immers uiteindelijk toch ook weer regen. En zo is er een kringloop met alles. 

Er is eigenlijk helemaal niets nieuws onder de zon. Dat wat er gebeurd is, zal nog eens gebeuren en wat er gedaan is, wordt nog eens gedaan. Een oud-collega van me bij de veiligheidsregio merkte het al eens op in relatie tot de bestuurlijke besluitvorming. Ook daar was het eigenlijk een haast voorspelbare cyclus. En met producten is het niet anders. En ja, de buitenkant ziet er misschien wat anders uit en/of de kwaliteit of aansturing veranderen wat. Dat noemen we dan innovatie. Alles is voortdurend in werking maar als basis blijft het gelijk. Het heeft al veel eerder bestaan.
 
Dat gezegde over die zeeën fascineerde me. Hoewel het heel eenvoudig te begrijpen is en ons op de basisschool al wordt uitgelegd blijft het toch een onvoorstelbaar mooi ‘wonder’ die kringloop. Het water verdampt, komt als regen (nou dat zien we hier dus) op het land terug en het netwerk van stroompjes, beekjes en rivieren brengt het weer terug naar de zee.
Net zoals het dagelijks ritme van de opkomende en ondergaande zon een kringloop is en bijvoorbeeld ook de wind die vanuit een ontstane onbalans de balans weer opzoekt. Niet gek die wind of storm overigens met een wereld die, als je op de evenaar zou wonen, 1.670 km/uur rond draait. Gaaf eigenlijk dat we daar niet veel van merken.
 
En als je dat idee van die kringloop dan weer even doortrekt dan geldt dat ook voor generatie na generatie. Mensen moeten al een standbeeld hebben gekregen om na een aantal generaties nog te worden herinnerd. En zo vergaat dat, heel natuurlijk, ook met ons. Hoe vaak denk je bijvoorbeeld aan de vader of moeder van je opa’s en oma’s?  Die zijn toch al lang uit beeld? Ik ken ze in ieder geval niet. Ja ik zou ze, van mijn vaders kant althans, waarschijnlijk nog uit de stamboom die ooit door een neef gemaakt is kunnen vissen. 
 
Als ik er wat bij stil sta dan komt de vraag in me op wat we ons toch allemaal druk maken met al ons hollen, zwoegen, stressen en altijd alles wat er in de wereld om ons heen gebeurt steeds meer te volgen. Wat levert het immers uiteindelijk allemaal op? Het maakt je meestal alleen maar minder blij. 

Er is uiteindelijk niets nieuws onder de zon. Het is voor jezelf misschien maar beter om wat rustiger en bewuster in- en uit te ademen en te ontspannen. Gewoon wat minder stress en te genieten van die dingen die zelfs helemaal niets kosten. Ook onze generatie, jij en ik, wordt immers uiteindelijk, heel natuurlijk en realistisch, weer snel vergeten.


Frans Captijn (Gangey Gruma)