vrijdag 28 juni 2019

Neem vakantie als je op vakantie gaat!

Het is weer zover in heel veel landen. Vakantietijd voor veel mensen. Lang naar uitgekeken en vaak veel tijd besteed aan de plek waar je dit jaar weer naar toe wilt gaan. En misschien is dat wel je thuis plek omdat je die plek nog niet eens goed kent of alleen om eens even lekker uit de sleur van alle dag te zijn.

Hoezo die titel van mijn blog van deze week? Als je op vakantie gaat neem je toch immers vakantie? Nou… dat staat voor mij steeds minder vast en dus juist ook daarom die titel.

Ik herinner me nog de vaak verhitte discussies met de vakbonden over de vergoedingen die er, buiten piketdiensten, niet alleen voor beschikbaarheid maar ook voor bereikbaarheid van stafleden betaald moesten worden. Het was de tijd van alarmontvangers, portofoons en semafoons. Het was immers allemaal geen vrijwillige keuze om er maar altijd voor je werkgever te zijn. Zelfs niet als je bijvoorbeeld bij  de brandweer of ambulancedienst werkte.

Of er nu nog wel of niet meer voor betaald wordt, zo goed als iedereen heeft er inmiddels vrijwillig voor gekozen om altijd maar bereikbaar te zijn. Je kunt niet meer zonder. Ik hoorde afgelopen week zelfs van nekklachten waaraan mensen zich moeten laten behandelen. Ja, je hoofd weegt nog steeds rond de zes kilogram en dat gewicht zo’n 16 uur gemiddeld per dag naar beneden laten hangen is natuurlijk nogal een opgave voor die nekspieren.

En het gekke is dat als mensen op vakantie gaan, ze zich niet eens meer bewust zijn van die continue bereikbaarheid. Werk gaat dus in veel gevallen gewoon door (toch effe snel elke ochtend even die mail checken). Sociale media blijven volgen, etc..

Vakantietijd is er om weer eens even bij te komen. Om af te schakelen van dat wat dagelijks is. Nieuwe mensen en vaak ook omgeving leren kennen. Tijd te besteden aan je partner of aan het gezin. Je weer te verwonderen over de wereld om je heen die je eigenlijk een lange tijd op vaak een wel heel erg laag pitje gezet hebt. Banden met de mensen in je leven waar het echt om gaat weer aan te halen. Ervaren en beleven waar je voor gekomen bent.

Hoe gek het misschien ook klinkt, ik denk dat meer dan 70% van de toeristen die ik hier in Chiang Mai en Noord-Thailand tref beter thuis hadden kunnen blijven. Ze genieten helemaal niet van al dat moois en die schitterende natuur. Ze hangen voortdurend in hun mobieltjes en als ik ze onderweg tegen kom in minibusjes of zogenaamde Songthaews dan liggen ze tegen elkaar meestal te slapen. De schoonheid en energie van de natuur, de vriendelijkheid van de Thaise mensen en de gezelligheid van de stad worden nauwelijks ervaren.

Ik denk wel eens van had je het geld van je reis en tijd bespaard en had thuis even écht de tijd genomen om je te verdiepen in deze omgeving. YouTube filmpjes genoeg.


Hoe ruïneer ik mijn vakantie?
Wat (wie) is belangrijker?
Stel jezelf in alle eerlijkheid gewoon eens de vraag; Hoe lang zou je kunnen leven zonder je smartphone? Wat is een alcoholist? Wat? Een alcoholist is iemand die verslaafd is aan alcohol. Yeaaah. Waarom is hij / zij verslaafd aan alcohol? Omdat hij niet kan stoppen met drinken. Maar jij kunt je telefoon niet eens neerleggen. En als je dat doet, pak je het ding binnen een paar minuten weer op. Omdat je eraan verslaafd bent! Dus, beheers jij dat stukje technologie in je hand? Of beheerst dat jou? Het heeft jou in zijn macht! Wil je je leven laten beheersen en besturen door een stukje technologie? Wil je de rest van je leven, zelfs je vakantie nu, erdoor laten beheersen? Of ga je nu eens voor: 'Ik leg dit neer!'. Als technologie de dienaar zou zijn in plaats van de bestuurder, moet het de belangen dienen van mensen en hoeven de mensen het niet te dienen. We zitten inmiddels in een situatie waarin de mensheid de technologie volop dient. We hebben niet eens in de gaten dat we steeds verder in een web gezogen worden waarin een kleine groep anderen jouw leven meer en meer beheersen. Stap voor stap zitten we in een soort van voorbereidingsproces waardoor we ons straks niet eens meer bewust zijn dat we niet meer de manager van ons eigen leven, laat staan onze vakantie, zijn. 

Tijd voor vakantie? Dat is leeg maken en opladen. Geniet weer eens van elkaar. Investeer in je relatie als je die hebt. Geef jezelf het cadeau om je weer eens te verbinden met dat wat je de afgelopen maanden als je eerlijk tegenover jezelf bent wat verwaarloosd hebt. Gun je mobiel ook eens vakantie (wie weet durf je de uitdaging met jezelf aan om hem thuis te laten) en reken op respect van je vrienden, collega’s en werk dat je jouw tijd nu eens een keer privé gebruikt om af te schakelen zodat je er strakjes weer (nog) beter voor ze kunt zijn.
Onmisbaar ben je helaas nooit en nergens. Ook niet voor je werk dus.
En als je als manager denkt dat je vanuit je verantwoordelijkheid toch altijd en overal bereikbaar moet zijn, vraag jezelf dan eens af wat voor manager je van je eigen leven bent. 

En nog even over dat hoofd gesproken. 
Als je het, in plaats van het te laten hangen, weer eens in de goeie stand in zijn of haar natuurlijke balans breng dan kost dat, weet ik uit de yoga, eigenlijk geen energie. Een ontspanning van de spieren. En het mooie is dat als je dat doet zich gelijk ook een hele andere wereld waarin je leeft zich aan je openbaart. Je kijkt weer om je heen en geeft jezelf de mogelijkheid om te genieten van dat waar je de tijd voor wilde nemen en voor betaalde. 

Nu even tijd voor jezelf en tijd voor elkaar. Respect naar je en jullie zelf. Tijd om te genieten van de expeditie die je vakantie is en waar je zo naar hebt uitgekeken.

Geniet zoveel meer!

Fijne vakantie.


Frans Captijn (Gangey Gruma) 


vrijdag 21 juni 2019

Maak je niet zo druk om je studiekeuze. Het bepaalt niet je (onzekere) toekomst.

Een paar weken geleden had ik op een avond een gesprek met een jonge Chinese vrouw. Ze was in tranen. Ze vertelde me dat ze niet wist welke studie ze moest kiezen en een doel in haar leven miste. Haar ouders waren daar heel bezorgd over. Ze hadden een richting voor haar toekomst in gedachten die ook paste in haar familie traditie, maar dat vond ze zelf helemaal niets. De gedachte alleen al maakte haar zielsongelukkig.

Als ik terugkijk om mijn ervaringen met personeel waarmee ik op diverse plekken mocht werken, en ook op de vele mensen die ik hier in Thailand tot nu toe heb ontmoet, dan sta ik steeds weer versteld van al die persoonlijke verhalen en omzwervingen die mensen in hun leven gemaakt hebben. Voor wat betreft hun werk en beroep zijn ze in de meeste gevallen heel anders terecht gekomen dan waar ze ooit voor hadden gestudeerd. Noem je dat dan een verkeerde studiekeuze? Die bestaat in mijn ogen helemaal niet.

Ik herinner me nog goed mijn eigen school- en studenten tijd en ook die van mijn kinderen. Er werd soms gedaan alsof je leven ervan af hing welke studie richting je zou kiezen. Het begon feitelijk al veel vroeger met elkaar gek makende ouders, en ook kinderen, in relatie tot de uitslagen van de Cito-toets en het daaraan gekoppelde schooladvies.

Een soort van stress werd je aan geleerd. Je keuze zou toch maar eens verkeerd zijn en als je toch al een te laag niveau zou halen nou dan was je al helemaal gedoemd om het in je leven niet ver op de maatschappelijke ladder te brengen. De praktijk leert dat het allemaal grote onzin is. Mijn persoonlijke ervaring is anders en ook die van de vele mensen waarmee ik mocht werken en die ik tijdens life- & talent coaching hier mocht ontvangen. Zo enorm veel voorbeelden van mensen die hun uiteindelijke (werk) geluk vonden in totaal iets anders dan waar ze voor waren of zijn opgeleid.

Na mijn lagere (basis) school kreeg ik een HAVO-VWO advies. Na een jaar werd ik van de school afgegooid en ging ik naar de MAVO. Wat een fantastische ervaring was dat achteraf gezien en wat een lol. Daarna de HAVO en daarna het Atheneum. 3 Jaar verspeeld? Welnee, natuurlijk niet ja in de ogen van die mensen die recht op hun doel af willen misschien. Zes ervaringsjaren rijker zo voelt het achteraf. Zo enorm veel met plezier geleerd en gedaan. De creativiteit kon niet op.
Zelf begon ik ooit in de horeca en haalde ik mijn papieren voor het hotel, café, restaurant bedrijf. Ik werkte er 4,5 jaar in. Ik deed een opleiding tot vrachtwagen en touringcarchauffeur. Maar kort in gewerkt en toch ook weer een ervaring in mijn rugzak. Skileraar, wat een fun en zaligheid. Bouwkundig ingenieur in constructie en architectuur. Een tijd in Saoedi Arabië gewerkt in dat vak. Toen brandweeracademie tot en met Master of Crisis and Disaster Management. Daarna boeddhistische filosofie, meditatie, acteur en life & talent coaching en twee jaar geleden yoga docent. En volgens mij komt er vast nog wel wat meer op mijn pad.

Over mijn dochter wordt soms ook wat raar gedacht. Ze heeft toch zo’n mooi papiertje van haar studie Oriëntaalse talen (Chinees) op zak. Nadat ze dat op zak had ging ze naar Australië. Ze ging er paarden en koeien verzorgen (voor haar Visa) en had en heeft er een super ervaring aan. En sinds anderhalf jaar alweer volgt ze een opleiding in de techniek voor speciale voertuigen voor de mijnbouw daar. Een soort van gecombineerde auto, hydrauliek en airco monteur. Handen uit de mouwen en toch echt iets anders dan Chinees. Ze straalt.

Mijn zoon is zijn basisvak als dierenverzorger tot op heden nog steeds trouw. Hij heeft wat tussenstapjes gehad in de techniek en als beroepsmilitair. En ook hij voelt zich vrij om als hij denkt daarin gelukkiger te worden totaal afwijkende keuzes te maken.

Mijn vriendin ging naar de universiteit hier in Thailand en haalde daar haar diploma in voedingswetenschappen met een specialisatie in de pluimveehouderij. Ze heeft er vrij kort in gewerkt en kwam erachter dat de financiële wereld (het bankwezen) meer voor haar was weg gelegd. En ook zij staat in de startblokken om weer een andere richting in te gaan.

Het leuke van ons alle vier is dat als je naar onze talenten bomen kijkt die zaken die op onze weg zijn gekomen precies passen. Het lijkt een soort van overgeven aan dat wat de natuur voor je in petto, al in gedachten, had. En dat geldt niet alleen voor ons vier maar voor iedereen waarmee ik tot nu toe heb mogen werken.

Afgelopen woensdagavond mochten we in onze fotoclub een nieuw lid verwelkomen. Een mooi verhaal van hoe het in de praktijk werkt. Tot zijn 21e jaar wist hij absoluut niet wat hij wilde doen vertelde hij. Op dat moment kreeg hij een fototoestel in zijn hand en begon er mee te werken. Learning by doing. Iemand merkte op dat hij mooie foto's maakte. Hij ging er mee door. Begon ook met film, ontpopte zich tot internationaal filmdirector, ontmoette zijn vrouw die ook fotograaf en filmmaker is. Ze reizen de hele wereld over en maken documentaires, foto reportages en geven cursussen en verdienen een dikke boterham met hun activiteiten. Reden om nu ook af en toe in Chiang Mai tussendoor wat rust te nemen. 

Mijn advies is dan ook je niet zo gigantisch druk te maken over of je wel ‘de juiste’ keuzes maakt maar vooral dát te kiezen waaraan je op dat moment denkt het meeste plezier in je ontwikkeling aan te kunnen beleven. Iets dat je op een speelse manier stimuleert om je te ontwikkelen. Dus ook niet te kijken naar waar je later misschien het meeste geld mee kunt verdienen. Dat brengt uiteindelijk niet het duurzame geluk waar je naar op zoek brengt. 
Aan de andere kant wil dat ook niet zeggen dat je maar uitsluitend moet kiezen voor een opleiding die alleen maar feesten inhoudt. Dat is even leuk maar breekt je uiteindelijk toch op. 

Denk je namelijk nu echt dat jouw ‘juiste’ keuze je zekerheid biedt voor je toekomst? Een ding is zeker van die toekomst, dat die enorm onzeker voor je is. Waarom zou je dan zo nodig voor een doel moeten gaan? Ja, inderdaad, misschien uitsluitend dat ene doel… leven.

Verkeerde studiekeuze? Bestaat dat? Ga lekker het bewandelen van de weg die voor je ontstaat (en al lang klaarligt) aan. Levert je minder stress, meer plezier en gigantische mooie ervaringen onderweg op. En op het eind van de dag kun je trots op jezelf zijn. Even omdraaien, kijken wat je weer geleerd hebt en weten dat je alweer een bestemming bereikt hebt. Achteraf een traject waar je met trots op kunt terugkijken en waar je van geleerd hebt. Fouten bestaan daarin helemaal niet. Het zijn slechts ontwikkel momenten.

Het maakt niet alleen je leven veel kleurrijker maar maakt van jou een kleurrijker en breder georiënteerd mens. 

Goeie reis verzekerd (niet eens een verzekering voor nodig). Je komt er wel! Waar? Ja daarom kun je deze vorm van levensweg beschouwen als een expeditie. Iets dat de meeste mensen slechts tijdens hun vakantie durven aan te gaan om… te ontspannen, ervaringen op te doen, nieuwe contacten te leggen, avontuur tegemoet gaan. Is dat niet een beetje vreemd?

En als je ouders eerlijk tegenover je zijn dan zien ze in de toekomst graag een zoon of dochter die met zijn of haar leven (en werk) gelukkig is.

Maak van je hele leven een expeditie. Daarin past je druk maken over de juiste studiekeuze of het juiste instapniveau voor jou toch niet? Het draait om jouw geluk.

Frans Captijn (Gangey Gruma) 





vrijdag 14 juni 2019

Verstoorde relaties tussen ouders en kinderen. Hoe vol kun je (nog) genieten van je leven?

Het zal wel weer toeval zijn maar in nog geen week tijd kreeg ik van drie verschillende mensen (koppels) schrijnende verhalen te horen over de verstoorde verhoudingen die ze met hun kinderen hadden gekregen. Mensen uit Amerika, Duitsland en België. Uit de Westerse wereld. Verbittering bij de kinderen was ontstaan en contact met hen zo goed als verbroken. In een geval was er helemaal geen contact meer. 

Helaas zijn deze ervaringen niet nieuw. De afgelopen jaren hier heb ik veel vaker dit soort verhalen gehoord. Zowel van de kant van ‘de kinderen’ als van ‘de ouders’ om de twee groepen maar eens zo te noemen. En let wel, in sommige situaties zoals bijvoorbeeld seksueel misbruik van kinderen, kan ik goed begrijpen dat de haat ten top is gegroeid en niet meer of heel moeilijk nog is om te buigen naar iets beters. In de meeste situaties echter draait het, als je er wat dieper op in gaat, om eigenlijk bijna helemaal niets. En toch, alles wat je aandacht geeft groeit. Het maakt je blind voor al dat goede dat er juist ook was en je verpest niet alleen je eigen leven maar ook (bewust?) het leven van de ander. Prachtig om het even ‘gemakkelijk’ weg te wuiven maar dat is slechts schone (of juist vuile) schijn.

Het is vrij eenvoudig om in boosheid en verbittering te springen. Al zeker in de westerse culturen. Familiebanden stellen daar in de meeste gevallen door individualisering steeds minder voor. Zeker als je dat vergelijkt met de cultuur van bijvoorbeeld Thailand waar familiewaarde, boven werkelijk alles, nog steeds de hoogste plaats in neemt. Overigens niet iets dat van mij altijd maar doorslaggevend hoeft te zijn maar weeldegelijk een zeer groot en waardevol goed.

Waarom het zo vaak voor komt dat een relatie tussen ouders en kinderen op enig moment verstoord wordt heeft in mijn beleving alles te maken met generatie verschil, anders denken, andere normen en waarden, wensen en verlangens, verwachtingspatronen (achteraf uitgesproken) over opvoeding, communicatiemogelijkheden (en verschil in educatie daarin tussen kinderen en ouders), de enorm grote invloed van een partner waarmee de kinderen thuis komen, het over iets niet met de ander eens zijn, en zeker ook respect.

In alle drie de verhalen die ik de afgelopen week hoorde speelt ‘gezichtsverlies’ een enorme rol. De ouders gaan maar door om naar de buitenwereld mooie verhalen te vertellen hoe fantastisch het allemaal met hen gaat en soms zelfs hoe trots ze op hun kinderen zijn. “Niets’ aan de hand. En wat ze daar mee doen is continu zichzelf gif toe dienen en zichzelf ziek maken. Een soort Facebook gelukkige familiefoto selfies tonen terwijl iedereen om hen heen weet en voelt dat het rammelt aan alle kanten en slechts ‘fake’ is.

Van die ‘kleine’ pesterijtjes als uitingen van boosheid en verbitterdheid. Zwijgen. Een straatje om rijden om elkaar maar niet te zien. Niet reageren op mails. Geen berichtje aan je ouders op vader- of moeder dag. Niet meer naar verjaardagen gaan laat staan nog feliciteren. Kleinkinderen weg houden. Meningsverschillen uit spelen in plaats van mening verschillen respecteren. Zeer strikte zwart-wit regels en voorwaarden invoeren voor als er dan toch eventueel nog eens een keer een treffen zou zijn. Etc., etc..  Het invoeren van allerhande onnatuurlijk gedrag en poppenkast spel.

Ouders zien hun kinderen vaak na hun huwelijk totaal veranderd en zien kanten van hun dochter of zoon die ze niet voor mogelijk hadden gehouden. Bitterheid… en waarvoor? Wat lost het op en wat maakt het allemaal niet kapot?

Er is een gezegde: "Verbittering is een gif dat JIJ drinkt, in de hoop de ander te doden." Een vast blijven klampen aan woede en haat over hoe iemand je onrecht heeft aangedaan, hoe iemand jou of iemand die je lief hebt heeft bezeerd. Je houdt vast aan de verbittering jegens de ander en bent je niet eens bewust meer van de oorzaak en de schade die het jezelf toebrengt. Je bent niet meer in staat om het reukloze, kleurloze gif nog te zien, en slaat dat gif als borrels in jezelf achterover. En daarmee beroof je jezelf van de volheid van je eigen leven. En… feitelijk ook bewust van dat van die ander.

Je bent mens en het is niet meer dan normaal dat je af en toe eens kwaad bent. Het is een onderdeel van ons leven. De vraag is echter wat je met je woede doet. Verbittering is een vorm van woede die werkt als een soort snelgroeiende kwaadaardige kanker. Het is een woede als een vuur dat een persoon voortdurend voedt en dat die persoon weigert om te laten doven. Zelfs als het alleen nog maar smeulende resten of sintels zijn, stoken ze het op en verlangen er als het ware naar dat het nooit dooft. Dat is allerminst de volheid van je leven leven. Het is zo gemakkelijk om in zo'n giftige, eenzijdige relatie te stappen omwille van degenen die je pijn hebben gedaan of waarvan jij in ieder geval denkt dat ze dat bewust hebben gedaan.

Verbittering is niet de beste oplossing. De eerste stap naar weer dat volle leven leven is om te gaan loslaten. Zie het als een uitnodiging van en voor jezelf. Ja, dat is vergeven. Weet je dat de ware betekenis van vergeven is 'een nieuwe kans geven'? Iets anders dan een tweede kans geven alleen onder jou eigen voorwaarden. Het verandert je hart om het gif van bitterheid en woede uit je wonden te halen en behoedt je van spijt achteraf.

En dit betekent niet dat je als zoon of dochter een soort van onderdanigheid ten opzichte van je ouders hoeft aan te nemen. Verre van dat. Het draait hier immers om wederzijds respect. Ook ouders kunnen vaak aardig koppig zijn en blijven. Het is een je open stellen voor elkaar en daarbij soms misschien ook eens een zonder te oordelen naar elkaar luisteren. 

Toen ik er met mijn Thaise vriendin over sprak maakte het haar bedroeft. Het is moeilijk om dit allemaal vanuit de Oosterse cultuur hier te begrijpen. Een kwestie van respect. Je ouders hebben jou het leven geschonken om er hier wat van te kunnen maken. Je mag er toch bijna altijd van uit gaan dat ze dat met de beste bedoelingen en vanuit hun eigen normen, waarden, achtergrond, mogelijkheden, scholing en situatie op dat moment, hebben gedaan. De diepere onderliggende intentie was er niet op gestoeld om jou geen kansen te geven of kapot te maken. Die was goed. En ja, achteraf kun je daar met de inzichten van nu anders naar kijken.

Zelfs in de zogenaamde Wai, de Thaise begroeting met de handen in de vorm van een knop van lotusbloem, heffen de Thai de handen voor hun neus als ze naar hun ouders groeten. De duimen onder de neusgaten. Je ouders hebben je de mogelijkheid gegeven om te kunnen ademhalen en daarmee van dit leven te kunnen genieten. Een vorm van respect.

Al vaak heb ik het verhaal gehoord dat mensen op het sterfbed van hun vader of moeder dan toch nog net dat inzicht kregen dat meningsverschillen mogen. Je hoeft elkaar daarvoor niet te haten. Je mag andere keuzes respecteren omdat je slechts de spiegel van jezelf hebt voor gehouden en je vaak hebt laten leiden door beïnvloeding van anderen. Meningsverschillen maken de wereld kleurrijker. Immers ook jouw kant is er maar slechts één.

Wees niet dom, stop met het verstoren van de volheid van je leven (en dat van anderen). Wacht niet langer. Geef je koppigheid en bitterheid op. Krijg nooit spijt. 
Ook jullie tijd raakt op.

Frans Captijn (Gangey Gruma) 





vrijdag 7 juni 2019

Je lichaam is 'waardeloos' het draait om je ziel

Tot nu toe heb ik in mijn leven al heel veel levenloze lichamen gezien. Dat heeft zeker te maken met mijn voormalige loopbaan in de internationale hulpverlening en rampenbestrijding. 
Je ziet het eigenlijk gelijk en je voelt het ook direct. Ik denk dat heel veel mensen deze ervaring kennen. Er is van het een op het andere moment iets weg, iets vertrokken. Ik zie dat iets als de vonk, de energieleverancier, de passie, de aandrijving. Ik noem het, nee het is, de ziel.

Een lichaam kun je zien. We doen er vaak alles aan om gezien te blijven worden of erbij te blijven horen en toch… zonder die ziel wordt het niets. Je kunt make-up smeren wat je wilt of jezelf vol stoppen met plastische en cosmetische chirurgie maar zonder ziel is het niets en blijft het niets. Een prachtig, niets zeggend, dood plaatje dat achter blijft.
De ziel daarentegen kun je voelen.

Ik heb al heel vaak mee gemaakt dat als iemand, bijvoorbeeld op een verjaardag of in een vergadering, binnen komt dat de ruimte ineens gevuld is. Aandacht wordt naar hem of haar toegetrokken en ja, een mooie vrouw kan aantrekkelijk zijn, toch is er meer. Het is energie. Rust, kalmte of juist enthousiasme en/of passie. Het is energie die afkomstig is van de ziel.

Zonder ziel is je lichaam waardeloos en hoewel we alle of tenminste de meeste aandacht schenken aan ons lijf, die buitenkant, is die binnenkant dus veel en veel belangrijker. Ook echte aantrekkelijkheid komt immers uit de ziel en niet van of door make-up.

Een paar weken geleden bezocht ik op een ochtend de begrafenis van een goeie vriend. Ik had er een mooie ervaring. Die kist met dat levenloze lichaam zei me eigenlijk niets en dat was ook niet nodig. Ik voelde de aanwezigheid van zijn energie, van zijn ziel. Hij was nog steeds de ‘gastheer’ op zijn eigen afscheidsreceptie van zijn lichaam. De tijdelijke tempel van zijn ziel en hij was er gewoon nog steeds bij.

Toen ik dat zo voelde vond ik het eigenlijk vreemd dat we bijna allemaal in het zwart waren gekleed. Waarom die kleur verbonden met droefheid, somberheid en rouw? Omdat het lichaam op was en zijn ziel niet meer verder kon laten groeien? Als mijn tijd ooit gekomen is om afscheid van mijn tijdelijke tempel te nemen hoop ik dat mensen die op de afscheidsreceptie van mijn lichaam komen in kleur komen. Blijdschap omdat ik weer verder kan, ben bevrijd. 

Ook vreemd eigenlijk dat mensen op crematies of begrafenissen vaak tegen een kist met een dood lichaam erin praten. Die ziele-geest is er nog steeds alleen juist niet meer in die kist. Het was mijn gevoel althans die ochtend en ook mijn overtuiging.

Mijn ervaring met diverse zeer dierbaren is dat je altijd het gesprek met ze nog aan kunt gaan. Dingen aan ze voorleggen en zelfs advies vragen. Ze leven rond je en in je voort. En dat slechts tijdelijke lichaam dat je ooit zag en vast kon houden, ja dat zie je niet meer. 
Het gevoel van de ziel hoef je niet kwijt te raken mits je de verbinding in stand houdt. Dat is een loslaten zonder iets waardevols kwijt te raken.  

Frans Captijn (Gangey Gruma)